Στέγες

Η στέγη είναι ο κύριος τρόπος κάλυψης του κτηρίου, δεδομένου ότι σε κανένα παραδοσιακό κτήριο δεν παρατηρήσαμε την διαμόρφωση δώματος. Ο ρόλος της είναι καίριος και η καλή και σωστή κατασκευή της συμβάλλει στην στατική λειτουργία της συνολικής κατασκευής.

Ο φέρων οργανισμός της στέγης διαμορφώνεται από το ξύλο λόγω των εξαιρετικών μηχανικών αντοχών του σε εφελκυσμό. Κατά κανόνα αποτελείται από ζευκτά. Το ζευκτό στην πιο απλή εκδοχή του περιλαμβάνει τους δύο αμείβοντες (τα κεκλιμένα στοιχεία)   και έναν οριζόντιο ελκυστήρα που παραλαμβάνει τις δυνάμεις από τους αμείβοντες, δημιουργώντας ένα τρίγωνο και προσφέροντας ακαμψία στην συνολική κατασκευή. Στο ζευκτό μπορούν να μπούν και άλλα στοιχεία ενίσχυσης οριζόντια ή διαγώνια, τα οποία δημιουργούν ακόμα μικρότερους τριγωνισμούς που συμβάλλουν στην στατική ισορροπία της στέγης. Η λειτουργία που επιτελεί το ζευκτό είναι η αποφυγή της μεταφοράς των πλαγίων ωθήσεων της στέγης στους τοίχους και γενικότερα η ακαμψία της συνολικής κατασκευής. Η παράταξη αυτών των στοιχείων με τις κατάλληλες μεταξύ τους συνδέσεις δημιουργεί τη φέρουσα κατασκευή της στέγης.

Η κορυφή της στέγης διαμορφώνεται από  τον κορφιά, ένα οριζόντιο ξύλινο στοιχείο μεγαλύτερης συνήθως διατομής από τα υπόλοιπα στοιχεία. Πάνω στον κορφιά έρχονται να συνδεθούν οι αμείβοντες, οι οποίοι καταλήγουν πάνω σε οριζόντιο ελκυστήρα στα σημεία που υπάρχει  ή σε μικρότερα ξύλινα στοιχεία που δεν προεξέχουν από το σώμα της τοιχοποιίας, και εδράζονται πάνω σε στρωτήρες. Οι στρωτήρες είναι ξύλινα οριζόντια στοιχεία που περιτρέχουν περιμετρικά την εξωτερική και την εσωτερική παρειά του τοίχου, και συνδέονται ανά διαστήματα με εγκάρσια ξύλινα στοιχεία, τις κλάπες.

Η επικάλυψη του φέροντα οργανισμού της στέγης γίνεται με καλάμια, τα οποία τοποθετούνται πάνω στους αμείβοντες και παραμένουν εμφανή. Πάνω από τα καλάμια στρώνονται κεραμίδια βυζαντινού τύπου. Τη σύνδεση των καλαμιών με τα κεραμίδια διασφαλίζει μια ενδιάμεση στρώση λάσπης.

Όλα τα κτίρια του οικισμού διαθέτουν επικλινείς στέγες, όπως επισημάναμε, που διευκολύνουν τη ροή του βρόχινου νερού. Η στέγη μπορεί να είναι επικλινής δίριχτη αλλά η συνηθέστερη μορφή  είναι η τρίριχτη και η τετράριχτη στέγη.

Όταν η κατασκευή της στέγης είναι καλή και πληρούνται οι απαραίτητες προυποθέσεις, τότε η στέγη λειτουργεί διαφραγματικά, συδέοντας τους τοίχους μεταξύ τους και προσδίδοντας ακαμψία στη συνολική κατασκευή. Διαφορετικά μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική για την κατασκευή, επιβαρύνοντάς την με επιπλέον φορτία και ωθώντας τους τοίχους πρός τα έξω.