Υλικά του Τόπου

1.Πέτρα

Σύμφωνα την βιβλιογραφία του Σωτηρίου Κάσσου, το βασικότερο λατομείο του Πενταλόφου για οικοδομικές χρήσεις, ήταν εκείνο της Γκραντίσκας.  Συγκεκριμένα, οι πέτρες της Γκραντίσκας είναι γρανιτόπετρες πολύ καλής ποιότητας και μεγάλης αντοχής.

Υπάρχουν αναφορές που λένε ότι για την κατασκευή του Άγιο Αχίλλειου χρησιμοποιήθηκαν πέτρες από την Γκραντίσκα, ενώ για το κτίσιμο των σπιτιών και των αναλημματικών τοιχίων λατομήθηκε και από χώρους που βρισκόταν εντός του οικισμού και στις παρυφές αυτού. Ακόμη, αναφέρεται ότι το κωδωνοστάσιο του Αγίου Αθανασίου με πέτρες από λατομείο της Στραΐστρα, το Καρούτειο Γυμνάσιο-Λύκειο χτίστηκε από πέτρες ενός λατομείου που βρισκόταν στου Μπαμπαλή το χωράφι, επειδή υπήρχε πρόσβαση αυτοκινήτου και διευκόλυνε τη μεταφορά. Επίσης, για την κατασκευή τζακιών γίνεται χρήση αμμόπετρων, ενώ λίγα είναι κατασκευασμένα από πέτρα, η οποία λαξευόταν από το λατομείο που βρίσκεται κάτω από του Καραπούλιου τη Γούρνα και πάνω από το μύλο του Τσακνάκη.

Τέλος, στον οικισμό γινόταν λάξευση σχιστόπλακας, η οποία εξαγόταν από την Γκραντίσκα, στην κορυφογραμμή από τον Άγιο Αχίλλειο μέχρι του Κόρακα τη φωλιά, στην Πανούκλα, στο μύλο του Τσακνάκη, στα Κονάκια.

2.Ξυλεία

Το ξύλο αποτελούσε το δεύτερο κύριο οικοδομικό υλικό που χρησιμοποιούνταν στις κατασκευές του οικισμού. Ανάλογα τις ανάγκες της κατασκευής γινόταν επιλογή του κατάλληλου ξύλου, που παρείχε η φύση του χωριού, όπως για παράδειγμα  καστανιά, βελανιδιά, λεύκη, πλάτανος, φτελιά, πεύκο, έλατου και οξιά.

Πέρα από τα ξύλινα οικοδομικά στοιχεία, από ξύλο κατασκευάζονταν όλα τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης του νοικοκυριού, βαρέλες, μπούκλες, φτσιέλες για τη μεταφορά νερού, σκάφες για το πλύσιμο των ρούχων, σκαφίδια για το ζύμωμα του ψωμιού, καδιά για τη συντήρηση και αποθήκευση κρέατος, τουρσιών, γαβάθες, πιάτα, κουτάλια κ.α..

Κάθε είδος ξυλείας έχει διαφορετικές ιδιότητες, τις οποίες οι κάτοικοι γνώριζαν καλά, γι’ αυτό και χρησιμοποιούνταν σε διαφορετικά δομικά στοιχεία. Συγκεκριμένα, το βασικότερο οικοδομικό είδος ξυλείας είναι η καστανιά, η οποία αφθονούσε.  Το ξύλο της είναι πολύ καλής ποιότητας, σκληρό, ασαπές και δεν προσβάλλεται από τα έντομα, ενώ χρησιμοποιήθηκε ως βασικό υλικό σε υποστυλώματα, στη στέγη, στα κασώματα των θυρών και των παραθύρων, στα παραθυρόφυλλα, στις πόρτες και στις γριντιές και σε χώρους με υψηλή υγρασία και εκτεθειμένους σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Το δρύινο ξύλο, είναι σκληρό, ασαπές, ανθεκτικό, απρόσβλητο από έντομα, δεν σπάζει, αλλά με την πάροδο του χρόνου εμφανίζει σημαντικές στρεβλώσεις και επεξεργάζεται δύσκολα, γι’ αυτό χρησιμοποιείται κυρίως στη διαδοκίδωση της στέγης. Στις κατασκευές εσωτερικού χώρου, οι οποίες δεν είναι εκτεθειμένες σε έντονες καιρικές συνθήκες, χρησιμοποιήθηκε μαλακό ξύλο, όπως λεύκες, πλατάνια, φτελιές, πεύκα και έλατα.

Βιβλιογραφία: Σωτήριος Κάσσος, "Ζουπανιώτες - Κουδαραίοι", 2015