Συμπεράσματα

Η Μονεμβασιά είναι ένας τόπος που παραμένει ζωντανός στην πάροδο των αιώνων.
Η Κάτω πόλη της Μονεμβασιά που οριοθετείται από τα τείχη της, αποτελείται από ένα συνονθύλευμα πρισματικών συμπαγών όγκων που δημιουργούν ένα ομοιόμορφο σύνολο ως προς το μέγεθος και το σχήμα. Την αυστηρή υπόσταση των όγκων διασπούν ορισμένα στοιχεία όπως εξωτερικές σκάλες, καμινάδες και τζάκια, που προσδίδουν μια πλαστικότητα στα κτίρια χωρίς ωστόσο να παραμορφώνονται οι αρχικοί καθαροί όγκοι.
Λόγω του γεγονότος ότι η Μονεμβασιά έχει φιλοξενήσει πλήθος πολιτισμών, συνυπάρχουν διαφορετικές τυπολογίες και επιμέρους μορφολογικά στοιχεία που ωστόσο δεν αλλοιώνουν την ενιαία εικόνα του οικισμού. Οι κατοικίες χωρίζονται σε τρεις βασικούς τύπους κτιρίων, στο στενομέτωπο, τον πλατυμέτωπο και σε έναν με σχεδόν τετράγωνη κάτοψη. Το κύριο υλικό δόμησης είναι η εμφανής ή επιχρισμένη  τοιχοποιία από πέτρα. Τα κτίρια στεγάζονται από στέγη ή δώμα. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σημαντικές μορφολογικές και χρωματικές διαφοροποιήσεις διατηρείται μια εικόνα ομοιογενής διότι χρησιμοποιούνται παρόμοιες υφές και γήινα χρώματα. Επομένως οι μικρές διαφοροποιήσεις προσδίδουν στην αποφυγή της μονοτονίας και στην διατήρηση της προσωπικής ταυτότητας κάθε κτιρίου.
Όσον αφορά στις χρήσεις των κτιρίων, η εμπορική λειτουργία και η εστίαση συναντιέται εκατέρωθεν της κυρίας εμπορικής αρτηρίας. Παράλληλα, σημαντικό ποσοστό των κτισμάτων αποτελείται από χριστιανικούς ναούς και ένα οθωμανικό τέμενος. Τα υπόλοιπα κτίρια λειτουργούν ως κατοικίες ή ξενώνες.
Σύμφωνα με το ΦΕΚ, η Μονεμβασιά θεωρείται προστατευόμενος οικισμός, με αποτέλεσμα οι επεμβάσεις στο κτιριακό απόθεμα να είναι πολύ περιορισμένες. Με την πάροδο των ετών έχουν συμβεί ορισμένες επεμβάσεις στις όψεις των κτιρίων, οι οποίες συγκρίνοντας παλαιότερες και σύγχρονες φωτογραφίες είναι ορατές, χωρίς ωστόσο να αλλοιώνουν συνολικά τον χαρακτήρα του οικισμού.
Έχει διαπιστωθεί, ότι οι χώροι που θεωρούμε εμείς σήμερα ως δημόσιους, έχουν υποστεί πολλές αλλοιώσεις, κυρίως από την εποχή της τουρκοκρατίας, καθώς τότε αυτοί οι χώροι ήταν πλήρως δομημένοι, γεγονός που τεκμηριώνεται από την ύπαρξη στερνών.
Από τον 20ο αιώνα και ύστερα ο δημόσιος χώρος έχει υποστεί αλλοιώσεις ήπιου χαρακτήρα. Οι αλλοιώσεις αυτές εντοπίζονται στην διαφορά των υλικών επίστρωσης που υποδηλώνει ότι έχει ανέβει η στάθμη, και στην προσθήκη τεχνητού φωτισμού (λάμπες, φανάρια) που οφείλεται στην έλευση του ηλεκτρικού ρεύματος.
Το οδικό δίκτυο ως επί το πλείστον έχει παραμείνει ίδιο, καθώς οι δύο βασικοί άξονες που το ορίζουν έχουν παραμείνει αναλλοίωτοι από την ίδρυση του οικισμού μέχρι σήμερα.
Από όταν άρχισε να αναγνωρίζεται η Μονεμβασιά ως ιστορικός οικισμός ο χαρακτήρας της έχει παραμείνει αναλλοίωτος, γεγονός που υπαγορεύεται και από το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο.