Ιστορικά Στοιχεία

Σε άγνωστη χρονική στιγμή προ αμνημονεύτων χρόνων, χτίστηκε στην αγκαλιά του βουνού Ίταμος το Ζωγλόπι Αγράφων. Παρ’ότι δεν έχουμε στοιχεία για την χρονολογία ίδρυσης του οικισμού, μπορούμε να υποθέσουμε πως επρόκειτο για ένα από τα πρώτα χωριά των Αγράφων, λόγω της προνομιακής του θέσης. Το Ζωγλόπι περιβάλλεται από ψηλές βουνοκορφές, αφήνοντας μόνη διέξοδο την βορεινή, σχηματίζοντας ένα φαράγγι που τρέχουν ορμητικά τα νερά του ποταμου. Ανάμεσα στις βουνοκορφές βρίσκεται ένα πυκνό δάσος από έλατα, καστανιές και βελανιδιές που τροφοδοτούσε τους κατοίκους του Ζωγλοπίου με οικοδομικά υλικά και καύσιμη ύλη, ενώ δεν έλειπε η πέτρα που επέτρεπε στους κατοίκους να οικοδομούν τα περίφημα δίπατα Αγραφιώτικα σπίτια.

Το διάστημα 1840-1860 οι κάτοικοι του Ζωγλοπίου εγκατέλλειψαν σταδιακά τον οικισμό και μεταφέρφηκαν στη θέση της σημερινής Ραχούλας, περιοχή που τότε ονομαζόταν “Παλιοκάλυβα”. Η τοποθεσία αυτή προτιμήθηκε γιατί υπήρχαν ανεκμετάλλευτοι χώροι ικανοί να φιλοξενήσουν την εκτροφή ζώων, καθώς και μία μεγάλη εύφορη έκταση στο σημείο της σημερινής πλατείας του χωριού. 

Οι λόγοι μετακίνησης των κατοίκων δεν είναι σαφείς και είναι συχνά αντικρουόμενοι, αλλά ο πλέον επικρατέστερος είναι ο εξής: Μετά την επικράτηση της επανάστασης σ’ ‘ενα κομμάτι του Ελλαδικού χώρου έγινε η οριοθέτηση των συνόρων μεταξύ του νέου Ελληνικού κράτους και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τα σύνορα χαράχθησαν στον Ίταμο και το Ζωγλόπι βρέθηκε υπό Τουρκική κατοχή. Η περιοχή κατακλείστηκε από πολυάριθμο τουρκικό στρατό, ακόμη και τουρκικές οικογένειες εγκαταστάθηκαν στο Ζωγλόπι για πρώτη φορά. Η ζωή των παλαιότερων κατοίκων έγινε αφόρητη, και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τότε οι κάτοικοι προτιμούσαν την γεωργία από την κτηνοτροφία ως απασχόληση, η μετακίνηση στους ευφορότερους πρόποδες του βουνού ήταν μονόδρομος.

Η ονομασία του νέου χωριού (σημερινή Ραχούλα) μέχρι το έτος 1928 ήταν “Ζωγλόπι”, ενώ το αρχικό μετονομάστηκε σε “Παλιοζωγλόπι”.