Επιμέρους Οικιστικές Ενότητες

Το Κάτω Κυπαρίσσι αποτελεί την μεταγενέστερη εξέλιξη του οικισμού του Κυπαρισσιού και το ίδιο συγκροτείται από δύο επιμέρους οικιστικές ενότητες, τη Παραλία και τη Μητρόπολη. Η Παραλία αποτελείται, στη συνέχεια, από τις δικές της επιμέρους γειτονιές, την γειτονιά της Παραλίας στα νοτιοανατολικά, εκεί που βρίσκονται οι πρώτες κατοικίες στη γραμμή του Πύργου, τα Βολέικα στο κέντρο του οικισμού, η Πλεύρα, που αναπτύσσεται ψηλότερα στην ευθεία της Παραλίας, η γειτονιά των Ροβοτζέικων που βρίσκεται απέναντι από τον Κόλπο του Ζόρακα και η γειτονιά της Αποβάθρας γύρω από την αποβάθρα. 

Σε γενικές γραμμές η δόμηση είναι πυκνή, με εντονότερη να παρουσιάζεται στα Βολέικα, στα Ροβοτζέικα και στην Αποβάθρα όπου οι κατοικίες αναπτύσσονται εκατέρωθεν των ενδιάμεσων δρόμων και σοκακίων με τρόπο ώστε να έχουν επαφή μεταξύ τους οι όψεις των κατοικιών και να μοιράζονται τους κοινόχρηστους χώρους. Η γειτονιά της Παραλίας είναι αναπτυγμένη γραμμικά κατά μήκος της ακτογραμμής ενώ η γειτονιά της Πλεύρας είναι πιο αραιά δομημένη. 

Τα πιο ιδιαίτερα κτίσματα του πολεοδομικού ιστού είναι αυτά στη Παραλία, που αποτελούν καθαρά τα πρώιμα κτίσματα του οικισμού του Κάτω Κυπαρισσιού και διατηρούν τον ακριβή τους χαρακτήρα. 

Τελικά, παρατηρούμε πως ο οικισμός του Κάτω Κυπαρισσιού και συγκεκριμένα της Παραλίας συγκροτείται πυκνά γύρω από την αποβάθρα και το λιμάνι και ανεβαίνοντας αραιώνει. 

Η Μητρόπολη δεν έχει μελετηθεί, λόγω του ότι βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τον παραδοσιακό οικισμό της Παραλίας και έχει αναπτυχθεί πολύ αργότερα από αυτήν.