Στον οικισμό των Πέρα Μελάνων το πέρασμα των χρόνων και το κλίμα της περιοχής αφήνουν το σημάδι τους στα κτίσματα και στην αρχιτεκτονική του τόπου. Στους δρόμους η βλάστηση ξεφυτρώνει ανάμεσα στις πέτρες των αναλημματικών τοίχων και τους μαντρότοιχος πράγμα που είτε δημιουργεί ζημιά είτε συνυπάρχει με το κτιστό στοιχείο. Στα σπίτια με τις πιο παλιές στέγες οι άνεμοι κ οι βροχές εχουν φθήρει τα κεραμίδια των σκεπών αφήνοντας έτσι εκτεθειμένη και την ξύλινη κατασκευή της στέγης. Αυτά τα στοιχεία, όπως και τα ξύλινα κουφώματα που βρίσκονται εκτεθειμένα, είναι από τα πρώτα που βλέπουμε να καταστρέφονται με τον καιρό. Κατ' επέκταση, ευπαθή στοιχεία της αρχιτεκτονικής του οικισμού είναι τα ξύλινα στοιχεία μέσα στις κατοικίες, όπως τα δοκάρια και οι σανίδες των πατωμάτων, που λόγω υγρασίας σαπίζουν με τον χρόνο εάν δεν συντηρούνται κατάλληλα. Τα αποτελέσματα των παραπάνω στα σπίτια είναι αλυσιδωτά. Κάποια αλλοίωση στα κεραμίδια θα επιτρέψει στο νερό της βροχής να έρθει σε επαφή με τον ξύλινο φορέα της στέγης, ο οποίος με την σειρά του θα σαπίσει οδηγώντας στην κατάρευση της στέγης. Μετά την κατάρρευση αυτή τα πατώματα, οι εσωτερικού τοίχοι και γενικά η στατικότητα του κτιρίου μπαίνουν σε κίνδυνο. Άλλη περίπτωση που παρατηρήθηκε ήταν η κατάρρευση μέρους μιας καμάρας, πράγμα που ανορθώθηκε με την κατασκευή νέων αντιρίδων. Οι καμινάδες των παραδοσιακών εστιών είναι επίσης σε αρκετές περιπτώσεις κατεστραμμένες.
Χαρακτηριστικό σημείο που δείχνει την παθολογία του κτηρίου είναι το πρέκι. Δεν είναι λίγες οι φορές που συναντήσαμε ραγισμένα πρέκια σε ένα ακόμη και σε δύο σημεία. Καλύτερη ήταν η κατάσταση στις περιπτώσεις που υπήρχε ανακουφιστικό τόξο.