Σκάλες

Οι σκάλες στο Τρίκερι έχουν ως κύριο υλικό κατασκευής το ξύλο και η κλίση τους είναι αρκετά μεγάλη. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η εξοικονόμηση χώρου στην κάτοψη. Η ανάβαση ,συνήθως, γίνεται με δύο κλάδους οι οποίοι συνδέονται είτε σε ορθή γωνία με ένα τετράγωνο η ορθογώνιο πλατύσκαλο, είτε με ένα μεγαλύτερο πλατύσκαλο στο οποίο εφαρμόζεται στροφή 180 μοιρών.

Μελετώντας την σκάλα στο κτίριο 9, διαπιστώνεται ότι η ανάβαση γίνεται με δύο κλάδους σε ορθή γωνία. Η ένωσή τους γίνεται με ένα ορθογώνιο πλατύσκαλο, το οποίο είναι κατά 32 εκ. μεγαλύτερο από το πλάτος στης σκάλας. Η απότομη κλίση που προαναφέρθηκε, εφαρμόζεται εδώ με πάτημα 20εκ. και ρίχτι 28εκ. το οποίο καθιστά την ανάβαση άβολη και δυσλειτουργική. Αν και κατασκευασμένη εξ ολοκλήρου από ξύλο, παρατηρείται διαφορά μεταξύ των δυο κλάδων ως προς το είδος του ξύλου. Η διαφορά αυτή ίσως οφείλεται σε μεταγενέστερη αποκατάσταση του δεύτερου κλάδου, λόγω φθορών. Οι δυο βαθμιδοφόροι τοποθετούνται στις δύο άκρες της σκάλας και φέρουν τα σκαλοπάτια. Οι σανίδες που χρησιμοποιούνται ως πατήματα, είναι διαμορφωμένες έτσι ώστε να ¨κουμπώνουν¨ με τις βαθμιδοφόρους. Έτσι η σύνδεσή τους χαρακτηρίζεται ως πάκτωση. Κάποιες μεταγενέστερες πρόχειρες προσθήκες μικρών, κάθετων και οριζόντιων δοκαριών, συμβάλουν στη στερέωσή τους. Αναλύοντας όμως την στήριξη των βαθμιδοφόρων διαπιστώνεται ότι το άνω μέρος τους πακτώνεται στον πέτρινο εξωτερικό τοίχο της όψης, ενώ το κάτω στηρίζεται σε ένα εγκάρσιο δοκάρι που πακτώνεται στον πλαϊνό τοίχο, και φέρει, σε συνδυασμό με ένα κάθετο δοκάρι, το πλατύσκαλο. Παρόλο που η απόληξη της σκάλας στο πάνω επίπεδο γίνεται με πάκτωση στον εξωτερικό τοίχο, η σκάλα (αν και κολλημένη στον τοίχο) βρίσκεται σε σχετικά κεντρικό σημείο, αφήνοντας μια ελεύθερη ζώνη κίνησης μετά την ανάβασή της. Αυτό οφείλεται στην επέκταση του χώρου του ορόφου προς τα έξω με τους προβόλους, η οποία προσφέρει στον όροφο μεγαλύτερες διαστάσεις. Παρατηρήθηκε επίσης (ίσως μεταγενέστερη) προσθήκη σανιδώματος στο κάτω μέρος της σκάλας , με σκοπό την καλύτερη στήριξη της, καθώς και πρόχειρες προσθήκες μικρών κομματιών σανίδας για καλύτερη ένωση των δοκαριών. Επίσης, μεταγενέστερα προστέθηκε μια κουπαστή, η οποία στηρίζεται σε λεπτά δοκάρια ύψους 80 εκ. και πακτώνονται και αυτά στα ισχυρά, ξύλινα δοκάρια της βαθμιδοφόρου. Τέλος, σύμφωνα με αναφορές της ιδιοκτήτριας, υπήρχε ένα κινητό σανίδωμα (Γκλαβάνη) το οποίο κάλυπτε το άνοιγμα της σκάλας στον όροφο, επιτυγχάνοντας έτσι, εξοικονόμηση χώρου στον πάνω όροφο, θερμομόνωση και ένα έσχατο στοιχείο άμυνας σε περίπτωση διάρρηξης από πειρατές.

Η δεύτερη σκάλα που μελετήθηκε, είναι επίσης κατασκευασμένη από ξύλο, και χρησιμοποιείται για την μετάβαση από τον χώρο του ισογείου στον όροφο.Οι δύο κλάδοι είναι τοποθετημένοι διαδοχικά, ενωμένοι με ένα ορθογώνιο πλατύσκαλο, διαγράφοντας κατά την ανάβαση στροφή 180 μοιρών. Το πλατύσκαλο είναι ορθογωνικό, και στηρίζεται σε ισχυρά ξύλινα δοκάρια τα οποία πακτώνονται στον εξωτερικό πέτρινο τοίχο. Η κλίση της δεν είναι τόσο εντόνη και προσφέρει μια πιο άνετη ανάβαση, αλλά το πλάτος της είναι περιορισμένο. Για την στήριξη της δεν χρησιμοποιούνται βαθμιδοφόροι, αλλά πραγματοποείται με την ύπαρξη μιας ξύλινης βάσης σε όλο το μήκος της η οποία ξεκινάει από το πάτωμα του ισογείου. Στην απόληξή της στο πάνω επίπεδο, η σύνδεση γίνεται με στήριξη σε ένα ισχυρό δοκάρι του παταριού, το οποίο επίσης πακτώνεται στον πέτρινο τοίχο.

Συμπερασματικά, διαπιστώθηκε ότι βασική παράμετρος για την κατασκευή της σκάλας ήταν η αφοσίωση στην καθαρή λειτουργία της. Η πρόχειρη κατασκευή της, η θέση της, και ο χώρος ο οποίος καταναλώνει, δείχνουν ότι μοναδικός στόχος ήταν η επίτευξη της διέλευσης από το ένα επίπεδο στο άλλο. Αυτό θεωρείται αναμενόμενο, αφού σύμφωνα με μαρτυρίες, το μέγεθος της κατοικίας δεν ήταν αρκετό αφού φιλοξενούνταν οικογένειες οι οποίες απαρτίζοταν από πολυάριθμα ατομα. Με αυτόν τον τρόπο η εξοικονόμηση χώρου στην κάτοψη αποτελούσε επιτακτική ανάγκη και προϋπόθεση στην βιωσιμότητα της κατοικίας.