Γενικά στοιχεία για τον οικισμό

Η Μονεμβασιά αποτελείται από την Άνω Πόλη και την Κάτω Πόλη. Στην κορυφή του βράχου βρίσκεται η Άνω Πόλη και η Κάτω Πόλη βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του βράχου.  

Η Άνω Πόλη πλέον δεν κατοικείται, καθώς εγκαταλείφθηκε μετά την Β΄ Ενετοκρατία. Η είσοδος σήμερα στην Επάνω Πόλη γίνεται μέσω οχυρωμένης πύλης στην οποία ανεβαίνει ελικοειδές μονοπάτι από την Κάτω Πόλη. Μια δεύτερη είσοδος βρισκόταν κατά τον παρελθόν στη βόρεια πλευρά, αλλά σφραγίστηκε κατά την Α΄ Τουρκοκρατία. 

Η Κάτω Πόλη βρίσκεται κάτω από το νότιο τείχος της Άνω Πόλης. Είναι περιτειχισμένη από τρεις πλευρές, ανατολή, νότο και δύση. Η είσοδος γίνεται από τη δυτική πύλη, η οποία συνδέεται με τον κεντρικό δρόμο της Κάτω Πόλης, ο οποίος ήταν γνωστός ως Μέση Οδός τη Βυζαντινή περίοδο. Μέσα στο Κάστρο της Μονεμβασίας η πρόσβαση είναι μόνο με τα πόδια.