Τοπόσημα

Τοπόσημα

 Στις Καλάθενες υφίστανται ιδιαίτερα σημαντικά οικοδομήματα που με την εξαιρετική αρχιτεκτονική και την μεγάλη ιστορική τους αξία, αποτελούν τοπόσημα τόσο για την περιοχή όσο και για τον δήμο Κισσάμου. 

Από τα σημαντικότερα είναι το ενετικό φρούριο που ευρίσκεται στον οικισμό του Αγίου Αθανασίου, που χρονολογείται το 1600 και είναι γνωστό ως το «Φρούριο του Πασά», καθώς και η ενετική βίλα «Ροτόντα» , η οποία χρονολογείται μεταξύ του 1500 και του 1600 και ευρίσκεται στον ομώνυμο οικισμό. Πρόκειται για την εξοχική κατοικία ενός Βενετού άρχοντα και ξεχωρίζει για την πρωτότυπη αρχιτεκτονική της, δεδομένου ότι κατασκευάστηκε σύμφωνα με τα κριτήρια της αναγεννησιακής αισθητικής. Ωστόσο, η διαδικασία ανέγερσης φαίνεται να μην περατώθηκε ποτέ, ενώ κατά τα νεότερα χρόνια διασκευάστηκε και μετατράπηκε σε κατοικία από τους γηγενείς. 

Σημαντικές είναι επίσης, οι εκκλησίες των Καλαθενών που χαρακτηρίζονται για την ιστορική και την αρχιτεκτονική τους σπουδαιότητα. Πρόκειται για τέσσερις εκκλησίες: της Παναγίας και  Αγίας Τριάδος, του Αγίου Ιωάννου, του Αγίου Γεωργίου και του Χριστού. Κάθε μία από αυτές έφερε στο εσωτερικό της τοιχογραφίες που εξέφραζαν σε μεγάλο βαθμό την ορθόδοξη πίστη παραδοσιακή τεχνική, από τις οποίες σώζονται πλέον ελάχιστες. 

Στις Άνω Καλάθενες, ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκύπτει από τη μελέτη του μεγάλου εγκαταλελειμμένου κτιρίου που ευρίσκεται στα δυτικά του οικισμού, το οποίο χρονολογείται στην οθωμανική περίοδο. Εικάζεται πως η αρχική του χρήση ήταν επαγγελματικής ή δημόσιας φύσεως. Με την πάροδο του χρόνου υπέστη πολλαπλές μετατροπές, ως απόρροια των διαφορετικών λειτουργιών που στέγασε κατά καιρούς. Παρά τις επεμβάσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στο κέλυφος του και τις φθορές από την μακροχρόνια εγκατάλειψη, το κτίριο αποτελεί ένα εντυπωσιακό δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. 

Τέλος, κομβικό σημείο αποτελούν τόσο το διθέσιο δημοτικό σχολείο, στον οικισμό της Ροτόντας, όσο και το ελαιοτριβείο, που ευρίσκεται στις Άνω Καλάθενες και με την ύπαρξη του υποδηλώνει τη σημασία της παραγωγής ελαιόλαδου για την περιοχή. Πρόκειται για σύγχρονες κατασκευές χωρίς κάποιο ιδιαίτερο οικοδομικό ενδιαφέρον, οι οποίες όμως διαμορφώνουν τον χαρακτήρα του οικισμού.