Σαπουνακαίικα

Τυπολογία Κτιρίων

Οι απαρχές του οικισμού βρίσκονται στα χωράφια στους γύρω λόφους. Οι κάτοικοι έκτισαν εκεί τα ‘καλύβια’ όπου κατοικούσαν μαζί με τα ζώα τους. Πρόκειται λιθόκτιστα, μονώροφα ΄μακρινάρια’, δηλαδή ορθογώνια με τη μία πλευρά σημαντικά μεγαλύτερη. Ήταν καμαροσκέπαστα και συχνά τόσο καλά ενταγμένα στο φυσικό περιβάλλον που ήταν δυσδιάκριτα. Σήμερα διασώζονται ορισμένα ερείπια. 

Οι δυσκολίες της ζωής στα χωράφια στους λόφους οδήγησαν τους κατοίκους πλησιέστερα στη θάλασσα και στη δημιουργία του οικισμού. Σε αυτόν ο επικρατέστερος τύπος κατοικίας είναι το σπίτι, απόγονος θα μπορούσαμε να πούμε των καλυβιών. Πρόκειται για διώροφο μακρινάρι με τετράριχτη σκεπή, τζάκι στο κέντρο της στενής πλευράς και μεγαλύτερα ανοίγματα από το καλύβι. Τα σπίτια είναι είτε μονόχωρα είτε δίχωρα είτε τρίχωρα. Το ισόγειο συνήθως λειτουργεί ως αποθήκη και η είσοδος στον όροφο γίνεται από εξωτερική σκάλα που σταματά στο ‘ξουστάγι’ (στεγασμένος εξώστης μπροστά από την είσοδο). Το μακρινάρι είναι κτισμένο κάθετα στις υψομετρικές καμπύλες και έτσι ένα τμήμα του είναι ‘χωμένο’ στο έδαφος . Αυτό το τμήμα στεγάζεται με καμάρα και το υπόλοιπο με σανίδωμα. 

Σε πολλά σπίτια οι ανάγκες των σύγχρονων κατοίκων οδήγησαν στην κατασκευή προσθηκών στο αρχικό μακρινάρι. Η συνηθέστερη είναι ένας χώρος με άξονα κάθετο σε αυτό, δημιουργώντας κάτοψη τύπου γάμμα , ενώ υπάρχουν κατοικίες με παραπάνω προσθήκες άρα και πιο σύνθετη κάτοψη. 

Επιπλέον , υπάρχει μικρός αριθμός αρχοντικών κατοικιών , τα οποία είναι δίπατα και έχουν κάτοψη τύπου γάμμα. 

Τα πιο πολλά σπίτια έχουν κτιστεί με τη μακριά πλευρά κάθετα στις υψομετρικές και παράλληλα στον άξονα βορρά - νότου. Τα τζάκια είναι τοποθετημένα στην πλευρά που ‘βλέπει’ το βουνό , δημιουργώντας την εξής ιδιαιτερότητα ΄τα τζάκια να βρίσκονται στη νότια πλευρά του σπιτιού και όχι στη βόρεια που καταπονείται περισσότερο από ψυχρούς ανέμους. Η είσοδος βρίσκεται στην ανατολική πλευρά. Στη συνοικία Κουτσουβέλι ( γνωστή ως Βερολίνο ) ο προσανατολισμός των σπιτιών είναι διαφορετικός λόγω της αλλαγής της φοράς των υψομετρικών καμπυλών. Έτσι , παρατηρείται ότι η μακριά πλευρά βρίσκεται στον άξονα ανατολή - δύση και η είσοδος τοποθετείται στη νότια πλευρά. 

Ξεχωριστός τύπος κτίσματος είναι το ελαιοτριβείο το οποίο αποτελείται από δύο μακρόστενους χώρους με μεγάλο ύψος και εξωτερική αυλή προσαρμοσμένη έτσι ώστε να εξυπηρετεί την αποθήκευση.

Ο πάνω όροφος αφόρα την κατοικίση, επομένως σε αυτον βρίσκονται οι χώροι διημέρευσης. Το ισόγειο ή ημιυπόγειο χρησιμοποιείται για αποθήκευση.