Πληθυσμιακά Στοιχεία

ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Διοικητικά το Ζαγόρι έμεινε πάντα μια αυτόνομη περιοχή μέσα στον Ηπειρωτικό χώρο. Παλαιότερα σαν «κοινό των Ζαγορισίων», είχε πλήρη αυτοδιοίκηση με την Δημογεροντία του, η οποία είχε έδρα τα Γιάννενα. Η μεγαλύτερη μείωση του πληθυσμού του Ζαγορίου έγινε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, διότι πολλά χωριά εγκαταλείφθηκαν λόγω των ζημιών και κατόπιν των οικονομικών παραγόντων που οδήγησαν στο γενικότερο φαινόμενα της αστυφιλίας. Μετά το τέλος αυτής της περιόδου, οι περισσότεροι κάτοικοι τους δε γύρισαν ποτέ πίσω. 

Μεγάλη προσφορά στην οικονομική καθώς και στην πληθυσμιακή ανάπτυξη του Ζαγορίου είχε η αποδημία, κυρίως στην Αίγυπτο, Βεσσαραβία, Κεντρική Ευρώπη, Κωνσταντινούπολη, Μολδοβλαχία και Μικρά Ασία, που σφράγισε την πορεία και την εξέλιξή του.

Όσον αφορά τον οικισμό της Βίτσας, μετά το 1971 παρατηρήθηκε μια σταδιακή μείωση του πληθυσμού. Όπως φαίνεται και στον σχετικό πίνακα ο πληθυσμός της Βίτσας κατά την περίοδο του 1800 ήταν στο απόγειο του με 1150 μόνιμους κατοίκους. Φτάνοντας στην τελευταία σχετική απογραφή το 2011 με 102 μόνιμους κατοίκους και το 2018 με 40 περίπου μόνιμους κατοίκους σε όλη την Βίτσα - και συγκεκριμένα στην Κάτω Βίτσα με 20 περίπου κατοίκους - παρατηρείται oτι όλο και μειώνεται ο πληθυσμός στα χωριά, καθώς εμφανίζεται έντονα το στοιχείο της αστικοποίησης.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Η οικονομία της περιοχής, κατά την παράδοση στηρίχτηκε στα δάση, την κτηνοτροφία και τη γεωργία. «Γενικώς όλα τα χωριά δεν έχουν τόπον γεωργήσιμον» και αναφέρεται αλλού ότι «…μέχρι το 1840 εκαλλιέργουν το τραχύ...έδαφος, περιποιούντο δε και την κτηνοτροφίαν». Οι μαρτυρίες αυτές πρέπει να αναφέρονται κυρίως στο χώρο του κεντρικού και δυτικού Ζαγορίου. Στο Ζαγόρι δεν αναπτύχθηκε κάποια ιδιαίτερη τέχνη, όπως πχ στην γειτονική Κόνιτσα με τους μαστόρους. Φαίνεται όμως ότι για τις συνθήκες της εποχής εκείνης  είχε μια ικανοποιητική οικονομία, αν δεχτούμε το σχόλιο του Ι. Λαμπρίδη (1887) ότι «κατά τον ΙΔ’ αιώνα και τα τρία διαμερίσματα ήκμαζον». Από το 17^ο αιώνα η οικονομία του τόπου στηρίχθηκε βασικά στα εμβάσματα και κληροδοτήματα των αποδήμων Ζαγορισίων. Όπως είναι φυσικό αυτός ο οικονομικός πλούτος έδωσε άλλες διαστάσεις και στη δομή του χώρου – στα κοινωνικά και οικονομικά μεγέθη – του Ζαγορίου. Πολλά χρήματα ξοδεύονται για να χτιστούν σπίτια και σχολεία. Μέσα από την ίδια τέλος οικονομική ευχέρεια, αλλά και μια μακρύτερη παράδοση, αναπτύχθηκε στο Ζαγόρι μια θαυμαστή παιδεία και η τάση για σπουδές στα τότε Πανεπιστήμια.

Ο πληθυσμός του σε σύγκριση με εκείνον που είχε όταν ζούσε το μεγαλείο το, είναι λιγότερος από 20%, οι νέοι που αποτελούν τη δύναμη του τόπου πάνε να εξαφανισθούν, σε βαθμό που η γεροντοποίηση να  παρουσιάζεται σήμερα σαν καθολικό φαινόμενο.

Όσον αφορά συγκεκριμένα τον οικισμό της Βίτσας στην σημερινή εποχή, βλέπουμε μια ιδιαίτερη ανάπτυξη στον τομέα του (αγροτο)τουρισμού . Επίσης υπάρχει  παραγωγή τοπικών προϊόντων (πχ παρασκευή τσίπουρου - γιορτή τσίπουρου) , αλλά θα λέγαμε ότι δεν έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα.

[Πηγές - Βιβλιογραφία]

Βασίλης Χαρίσης, «Ζαγοροχώρια Μελέτη Προστασίας», Έκδοση γενικής διευθύνσεως οικισμού υπουργείου Δημόσιων  Έργων, Αθήνα 1979