Χρονική εξέλιξη και οικιστική οργάνωση

Η ανάπτυξη του οικισμού ξεκίνησε τον 17^ο αιώνα και χαρακτηρίζεται ως οργανική. Εξαιτίας της γεωμορφολογίας του εδάφους και των απότομων κλίσεων του, η δόμηση χαρακτηρίζεται ως άναρχη, με στενούς δρόμους, βαθμίδες ανάβασης και κατάβασης στο τοπίο [σκαλοπάτια και κεκλιμένα επίπεδα], από τις οποίες επιτυγχάνεται και η πρόσβαση στα κτίσματα του οικισμού.

Κέντρο της οικιστικής ανάπτυξης είναι η πλατεία με τα τρία πλατάνια και τις κρήνες, από την οποία διέρχεται και ο κεντρικός οδικός άξονας του οικισμού. Ο άξονας αυτός διαιρεί τον οικισμό σε δύο τμήματα, το βόρειο και το νότιο. Δεύτερο νευραλγικό σημείο αποτελεί η Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η οποία χωροθετείται ανατολικά της πλατείας. Εκατέρωθεν του κεντρικού οδικού άξονα βρίσκονται επίσης το Λαογραφικό Μουσείο [στο άκρο του οικισμού], το δημοτικό σχολείο, το νηπιαγωγείο και η βιβλιοθήκη με το πολιτιστικό κέντρο.

Ο οικισμός οργανώνεται αμφιθεατρικά, σε βαθμίδες με θέα τον θεσσαλικό κάμπο. Οι δρόμοι είναι δαιδαλώδεις και το χωριό ενσωματώνεται στο φυσικό περιβάλλον, στο βραχώδες έδαφος, και είναι σαν να «κρέμεται» από τον ουρανό. Μέχρι τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, το χωριό  γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη, ενώ μετά ξεκίνησε μία πτωτική τάση στον πληθυσμό. Σε ορισμένα σημεία του η δόμηση είναι πυκνή, ιδιαιτέρως στο τμήμα που βρίσκεται βόρεια του κεντρικού άξονα κίνησης.   Επικρατούσα είναι η χρήση της κατοικίας, ενώ γύρω από την πλατεία συγκεντρώνονται οι δημόσιες χρήσεις [εμπόριο, ψυχαγωγία]. Τα περισσότερα κτίρια έχουν ανακατασκευαστεί/ανακαινιστεί, ενώ στο τμήμα μελέτης είναι λιγοστά τα νεότερα κτίσματα. Τέλος, όσον αφορά την κατάσταση, η πλειοψηφία των κτιρίων κρίνεται ότι βρίσκεται σε καλή κατάσταση. 

Σημαντικά είναι και τα κανάλια νερού στούς βράχους, τα οποία κατεβαίνουν από το βουνό, διαμορφώνουν το οικιστικό τοπίο και διαπερνούν ανάμεσα από τα κτίσματα. Το χωριό πήρε το όνομά του από αυτά, που υπήρχαν στην περιοχή για τη μεταφορά γάλακτος  στη Μονή Λυκουσάδας και νερού στη Λοξάδα. Αυτό αποδεικνύει και η ύπαρξη κόκκινων κεραμικών σε όλη την πλαγιά. Η  λέξη Κανάλια [πληθυντικό] είναι προελεύσεως ιταλικής [το ιταλικό canale], κατάλοιπο της Ενετοκρατίας, όπως τουλάχιστον πιστεύεται και δια το "Φρούριον" [κάστρον] της γείτονος κωμοπόλεως Φαναρίου Καρδίτσας. Οι δρόμοι του νερού, είναι βασικό χαρακτηριστικό της οργάνωσης, της φυσιογνωμίας και της ταυτότητας του χωριού.