Γενικά στοιχεία για την ευρύτερη περιοχή

Η περιφερειακή ενότητα Καρδίτσας ανήκει γεωγραφικά και διοικητικά στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, έχει συνολική έκταση 2.576 τ.χλμ., ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός της ανέρχεται στους 113.070 κατοίκους. Χωροθετείται στη νοτιοδυτική Θεσσαλία και δεν βρέχεται από τη θάλασσα. Βρίσκεται στο κέντρο της ηπειρωτικής Ελλάδας και έχει πρωτεύουσα την πόλη της Καρδίτσας. Βόρεια συνορεύει με την περιφερειακή ενότητα Τρικάλων, ανατολικά με την Π.Ε. Λάρισας και την Π.Ε. Φθιώτιδας, στο νότιο τμήμα με τις Π.Ε. Φθιώτιδας, Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας και τέλος δυτικά με τις Π.Ε. Άρτας και Τρικάλων.

Στο ανατολικό τμήμα, το 49% της επιφάνειάς της, αποτελείται από πεδινές περιοχής, ενώ δυτικά, τα υπόλοιπα 9% και 42% είναι ημιορεινές και ορεινές, αντίστοιχα, και καλύπτονται από το νότιο τμήμα της οροσειράς της Πίνδου [όρος Άγραφα]. Οι περιοχές Βουτσικάκι, Καράβα [2.184μ., αποτελεί την ψηλότερη κορυφή], Ντεληδήμι, Νιάλα με πάνω από 2.000μ. ύψος συνυπάρχουν με άλλες μικρότερου ύψους, όπως η Καραβούλα, ο Τύμπανος, ο Ίταμος, η Τσούκα και η Αφορισμένη, διαμορφώνοντας ένα σύνολο απότομων και απρόσιτων ορεινών όγκων. Η βασική απασχόληση των κατοίκων εντοπίζεται στους τομείς της γεωργίας και της κτηνοτροφίας.  

Το αντιφατικό αυτό τοπίο διασχίζουν πέντε ποτάμια, ο Αχελώος, ο Πηνειός, ο Ταυρωπός, ο Ενιπέας και ποταμός Καριτσιώτης, τα οποία αποτελούν σημαντικό μέρος του οικοσυστήματος της Π.Ε. Χαρακτηριστικό του φυσικού τοπίου της, είναι η τεχνητή λίμνη Πλαστήρα [1959], στο νότιο άκρο της επί της αρχής του ποταμού Ταυρωπού. Επίσης, τα μεγαλύτερα οικιστικά κέντρα της περιφερειακής ενότητας Καρδίτσας είναι η Καρδίτσα [πρωτεύουσα], ο Παλαμάς, οι Σοφάδες, η Καρδιτσομαγούλα, το Μουζάκι, το Αγναντερό, το Μαυρομμάτι, η Ματαράγκα, η Μητρόπολη και το Αρτεσιανό.

Ιστορικά, σύμφωνα με τις αρχαιολογικές μαρτυρίες, η περιοχή κατοικήθηκε από τους Παλαιολιθικούς Χρόνους[7η χιλιετία π.Χ.]. Οι πλούσιοι υδάτινοι πόροι της περιοχής ευνόησαν τη μόνιμη εγκατάσταση ήδη από τη νεολιθική περίοδο. Η πληθώρα των τεχνητών γηλόφων στην πεδινή ζώνη, οι λεγόμενες «μαγούλες», που διακρίνονται εύκολα από την περιορισμένη έκτασή τους και το μικρό ύψος τους, κρύβουν μικρούς νεολιθικούς οικισμούς. Aπό τις αρχαιότερες πόλεις ήταν η αιολική Άρνη, έδρα των Bοιωτών, που κυριαρχούσαν στην περιοχή πριν από τους Θεσσαλούς.  H πόλη διατηρήθηκε ώς τους Iστορικούς Xρόνους και γνώρισε ακμή τον 4ο αι. π.X., όπως και οι άλλες σημαντικές πόλεις, τόσο οι πεδινές όσο και οι ορεινές [Eπισκοπή, Γόμφοι]. Στην υστεροβυζαντινή περίοδο, το Φανάρι με το κάστρο του είναι ο σημαντικότερος οικισμός της περιοχής. Όταν καταλήφθηκαν από τους Tούρκους, οι κάτοικοι αναζήτησαν καταφύγιο σε δυσπρόσιτες ορεινές περιοχές [Άγραφα], όπου δημιουργήθηκαν πολλοί νέοι οικισμοί. H περιοχή απελευθερώθηκε από τους Tούρκους το 1881. H Kαρδίτσα, εξάλλου, χαρακτηρίστηκε η πρώτη ελεύθερη πόλη της Ευρώπης κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο [Μάρτιος 1943].