Τεχνίτες της πέτρας

Απομαγνητοφωνημένα αποσπάσματα από συνέντευξη μαστόρων της πέτρας της περιοχής

Ωράριο: «Πρωί-πρωί τα γερόντια πήγαιναν στο καφενείο. Πίναν τον καφέ στο καφενείο και ύστερα δουλειά. Από τις οκτώ να πούμε μέχρι τις δώδεκα. Από τις δώδεκα γυρίζαμε και τρώγαμε. Στις δύο πάλι στη δουλειά μέχρι που βασίλευε ο ήλιος… Αυτή ήταν η ζωή μας! Εγώ ξεκίνησα από δεκάξι χρονών παιδί. Ήταν άλλοι από δώδεκα. Μόλις τελείωναν το δημοτικό τους παίρνανε. Κουβαλούσανε λάσπη, πηλοφόρι τα λέγανε τότες. Ύστερα βγήκαν οι τενεκέδες. Βάζαμε τενεκεδάκια και κουβαλούσαμε… Βέβαια!

Μέχρι πόσο χρονών δουλεύατε; Εεε… όσο μπορούσαμε… δεν είχε σύνταξη τότες… Είχε χιόνια; Πηγαίναμε! Όλη την ημέρα τα μαστοράκια να πούμε ήταν άλλα εκείνα που κουβαλούσανε λάσπη και ασβέστη και άλλα εκείνα που κουβαλούσανε την πέτρα. Είχανε δύο-τρία ζώα και πέρα-δώθε, πέρα-δώθε… Φασαρίες! Σάμπως ζούσαμε τότε… Άστα να πάνε…

Μεροκάματο: Μεροκάματο… Τα συνηθισμένα… Ήταν οι μεγάλοι, να πούμε, και παίρναν λίγο μεροκάματο, περισσότεο από τους μικρούς. Εκατό δραχμές, ενενήντα. Τα μαστορόπουλα τα είχαν με σαράντα. Δεν ήμασταν τσαπατσούληδες μάστοροι που λένε. Ήμασταν επιστήμονες μάστορες! Ό,τι έλεγε ο μηχανικός, τα έδινε σε εμάς και δεν ήταν να μας παρακολουθήσει. Παίρναμε το σχέδιο και… Αλλά τότες στα χωριά μηχανικοί δεν ήτανε. Τα βγάζαμε μόνοι μας.

Λατομείο:  Πέτρες παίρναμε από το νταμάρι. Ήτανε ένα μέρος να πούμε, το οποίο είναι πέντε-έξι μέτρα ύψος. Ανοίγαμε τρύπες με παραμίνα, βάζαμε μπαρούτι, το δίναμε φωτιά και μπαμ! Έβγαζε πελώριους βράχους. Ύστερα πελεκούσαμε εμείς. Θέλαμε για αγκωνάρια και αυτά; Είχαμε τα καλέμια και ένα, ματρακά το λέγαμε, και κόβαμε από εκείνον το βράχο κομμάτια πιο μικρά. Οι μας νοιάζανε…!

Μπαξίσια:  Φτιάχναμε το σπίτι και το σκεπάζαμε. Γιατί εμείς φτιάχναμε και τη σκεπή απάνω. Όταν τελείωνε έλεγε το αφεντικό: «Τέρμα!» Εμείς ήμασταν στη σκεπή απάνω και καρφώναμε. Και έλεγε ο πρωτομάστορας: «Καλωσόρισε ο τάδε!» Έφερνε μαντίλια για τις γυναίκες, πουκάμισα, παντελόνια… Καθώς ερχόταν το δώρο φωνάζαμε: «Καλωσόρισε το πεσκέσι!» Εκείνος έδειχνε  το δώρο που έφερε και εμείς βροντούσαμε τα σφυριά νταν-νταν στη σκεπή…