Η ενασχόληση και η σύγκριση του σύγχρονου τρόπου ζωής σε σχέση με εναν παραδοσιακό οικισμό και κατά συνέπεια με ολόκληρη την λογική της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής γαλουχεί σημαντικά συμπεράσματα. Ο τρόπος δόμησης, τα υλικά, οι οικοδομικές τεχνικές, η συμπεριφορά των ίδιων των ανθρώπων προς τις κατοικίες τους αποδεικνύουν ότι η κατοικία , το σπίτι, δεν αποτελεί απλά ένα «κουτί κατοίκησης» αλλά ένα δοχείο ζωής, ενώ παράλληλα διαθέτει οργανικό δεσμό με τους κατοίκους του. Αυτό συμβαίνει επειδή με εξαίρεση τη βασική κατασκευή, όλη η συντήρηση και οι λεπτομέρειες σχεδόν κατά κόρων συντελείται από τους ίδιους τους κατοίκους. Στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική επομένως γίνεται έντονα αισθητή η παρουσία και η επέμβαση του ανθρώπινου παράγοντα στην κατασκευή.
Η επέμβαση αυτή αποδεικνύει με την σειρά της το ένστικτο επιβίωσης και προσαρμογής, με αποκλειστική τη χρήση των τοπικών υλικών και μέσων. Από τον προσανατολισμό των κτιρίων μέχρι τα υλικά, είναι προσαρμοσμένα στις ανθρώπινες δυνατότητες εκείνης της εποχής.
Πρόκειται ακόμα για μία εξωστρεφή κοινωνία που οι κάτοικοι εξαρτώνται από αυτήν και συμμερίζονται κοινούς προβληματισμούς και ανησυχίες. Έτσι δεν θα συναντήσουμε συχνά μεγάλες εσωτερικές αυλές, ψηλούς μαντρότοιχους και ισχυρή περίφραξη, καθώς η ζωή εκτυλισσόταν έξω από την ατομική ιδιοκτηρία του καθενός. Τα κεντρικά πλατώματα βρίσκονται δίπλα σε βασικούς άξονες κίνησης και περιβάλλονται από δημόσιες λειτουργίες (πχ. σχολείο, καφενείο). Οι δυσκολίες, τα λιγοστά μέσα και η κοινή απασχόληση με τη θάλασσα και τη γη καθιστούν τις κοινωνικές σχέσεις αλληλοεξαρτημένες και ισχυρές περισσότερο από ότι διαπιστώνεται στη σημερινή εποχή, και συνεπάγονταν την διαμόρφωση ενός κοινού μοντέλου ζωής, το οποίο σαφώς απεικονίζεται και στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική.
Γι αυτό το λόγο όπως έχει ήδη αναφερθεί παρατηρούμε ως επί το πλείστον, διώροφες κατοικίες που στο ισόγειο συναντούμε συνήθως κατώγι το οποίο χρησιμοποιούσαν για την στέγαση και την φροντίδα των ζώων, ενώ στον όροφο την κύρια κατοικία. Τα κτήρια σε μεγάλο βαθμό είναι λιτές κατασκευές αν και επειδή οι περισσότερες άνηκαν σε φεουδάρχες , παρατηρούμε και ορισμένα στοιχεία που αποδεικνύουν τον πλούτο της περιοχής.
Κατά την διάρκεια της έρευνας μας και σε συνεργασία με τους μόνιμους κατοίκους που γνωρίσαμε, συνειδητοποιήσαμε ότι ακόμα και οι σύγχρονοι γνωρίζουν, συντηρούν και επιδοκιμάζουν τις παλαιότερες τεχνοτροπίες. Συναντήσαμε ακόμα τους παλαιούς κορμούς (κυπαρίσσια) ως δομικό υλικό, τοίχους τύπου μπαγδατί, ακόμα και το ίδιο παραδοσιακό δώμα. Φυσικά ο πολλαπλασιαμός και η διόγκωση των αναγκών, αναγκαστικά οδήγησε και σε περαιτέρω προσθήκες που αλλοιώνουν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Ωστόσο η επέμβαση αυτή γίνεται όσο πιο ανώδυνα γίνεται, με λεπτούς χειρισμούς συνήθως, και σεβασμό στις παλαιές τεχνοτροπίες.