Ιστορικά Στοιχεία

Α3.  Ιστορικά στοιχεία

Ίδρυση

Τα Λαγκάδια ανήκουν στους οικισμούς της Πελοποννήσου που μπορούν να αναχθούν στο 12ο- 13ο αιώνα. Υπάρχουν αρκετές θεωρίες και εξίσου ποικίλες χρονολογήσεις για την ίδρυση τους. Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή η ιστορία του οικισμού ξεκινά με την εγκατάσταση στην περιοχή εργατών- μαστόρων που συγκεντρώνονται για την ανέγερση του κάστρου της Άκοβας (1210), σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή οι πρώτοι κάτοικοι είναι εξελληνισμένα φύλα που εγκαθίστανται στην περιοχή μετά την κάθοδο των Αλβανών τον 14ο αιώνα, ενώ σύμφωνα με την τρίτη εκδοχή το χωριό δημιουργείται γύρω στο 1500 από τη συνένωση μικρότερων οικισμών της περιοχής (Κρέσπη, Δραΐνα). Η πρώτη φορά που το χωριό εμφανίζεται καταγεγραμμένο σε επίσημα οθωμανικά έγγραφα είναι στα τέλη του 16ου αιώνα (1570) όπου φαίνεται να έχει 46 σπίτια.

Βενετοκρατία (1699-1715)

Η αποκοπή του οικισμού από τα μεγάλα κέντρα την περίοδο της Βενετοκρατίας ευνοεί την αυτόνομη οικιστική του ανάπτυξη.

Τουρκοκρατία

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας κατοικούν στον Άνω Μαχαλά 50 οικογένειες Τούρκων και στον Κάτω Μαχαλά 150 οικογένειες Ελλήνων. Ο δρόμος Τρίπολης- Πύργου όχι μόνο χωρίζει τις δύο αυτές περιοχές αλλά και αποτελεί τον κύριο άξονα του εμπορικού κέντρου του οικισμού.

Επανάσταση 1821

Ενεργή είναι η συμμετοχή των Λαγκαδίων στην Επανάσταση του 1821 μιας και αποτελούν των τόπο καταγωγής των Δεληγιανναίων. Το 1821 ο Κ. Δεληγιάννης διατάζει τη σφαγή των Τούρκων που κατοικούν στο χωριό και την πυρπόληση του τζαμιού. Ως αντίποινα, ο Ιμπραήμ Πασάς επιχειρεί να κάψει τον οικισμό (1825-1826-1827), γεγονός που οδηγεί σε εκτεταμένες φθορές. Οι Λαγκαδινοί εκτός από την προσωπική τους συμμετοχή στην επανάσταση, συμβάλουν στον αγώνα και με το χτίσιμο οχυρωματικών έργων.

Μεταπολεμική περίοδος

Μετά τον πόλεμο οι κάτοικοι των Λαγκαδίων εργάζονται σχεδόν αποκλειστικά ως χτίστες. Οι χτίστες οργανώνονται σε ομάδες ("μπουλούκια") των 10-12 μαστόρων και αναλαμβάνουν ιδιαίτερα δύσκολα εγχειρήματα σε ολόκληρη την περιοχή της Πελοποννήσου. Η συγκεκριμένη απασχόληση δίνει μια τεράστια οικονομική ώθηση στον οικισμό με αποτέλεσμα την ανάπτυξη του τοπικού εμπορίου και την ραγδαία αύξηση του πληθυσμού. Πιο συγκεκριμένα, το 1890 τα Λαγκάδια είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Αρκαδίας. Αξιοσημείωτη είναι και η πνευματική άνθηση του χωριού την περίοδο αυτή που οφείλεται στην ίδρυση της Ακαδημίας των Λαγκαδίων, στη λειτουργία του Δημοτικού σχολείου (1823) και του Γυμνασίου- Λυκείου (1868).

20ος αιώνας

Στα χρόνια που ακολουθούν τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική μετανάστευση οδηγούν σε συρρίκνωση του πληθυσμού και σε παρακμή του ίδιου του χωριού. Σήμερα, η οικονομία των Λαγκαδίων στηρίζεται αποκλειστικά στον τουρισμό και στην εμπορική δραστηριότητα που αναπτύσσεται γύρω από τον κεντρικό δρόμο.

Πληθυσμιακή εξέλιξη των Λαγκαδίων

Έτος Κάτοικοι

1570 46 σπίτια

1698 80 οικογένειες

1700 207 κάτοικοι

1815 300 οικογένειες

1829 274 οικογένειες

1849 727 οικογένειες/ 3.183 κάτοικοι

1851 3.390 κάτοικοι

1861 3.357 κάτοικοι

1879 4.852 κάτοικοι

1896 6.815 κάτοικοι

1907 4.524 κάτοικοι

1928 3.268 κάτοικοι

1940 3.333 κάτοικοι

1961 2.238 κάτοικοι

1981 1.188 κάτοικοι

1991 671 κάτοικοι

2001 704 κάτοικοι       

Βιβλιογραφία                   

Χρήστος Γ. Κωνσταντινόπουλος, Οι παραδοσιακοί χτίστες της Πελοποννήσου, εκδόσεις Μέλισσα, Αθήνα 1983

Χρήστος Γ. Κωνσταντινόπουλος, Η μαθητεία στις κομπανίες των χτιστών της Πελοποννήσου, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Αθήνα 1987

www.lagkadia.com

www.gortynia.gov.gr

www.valtessiniko.gr

Μελέτη για την Αρκαδία, Αργύρης Πετρονώτης, αρχιτέκτονας, αρχαιολόγος