Συγκεντρωτικά Πορίσματα

Α) Ο πρωτεύων παράγοντας που επέδρασε καταλυτικά στη μορφή του οικιστικού συνόλου είναι η έντονη κλίση του εδάφους. Ο οικισμός στο σύνολο του προσαρμόζεται άρτια σε αυτήν, διατηρώντας ταυτόχρονα μια άμεση σχέση με το φυσικό περιβάλλον. Τα υλικά δόμησης προέρχονται από τον τόπο, με αποτέλεσμα τα κτίσματα να αποτελούν νοητή συνέχεια του γαιώδους. Όσον αφορά τον κατασκευαστικό τομέα, τα περισσότερα κτίσματα αναπτύσσονται σε δύο επίπεδα με ενσωματωμένο ή ανεξάρτητο στάβλο (κυρίως στο ισόγειο, σε άμεση σχέση με το ύπαιθρο). Γίνεται χρήση κυρίως λιθοδομής και σε ορισμένα παραδείγματα, πλινθοδομής (ή και συνδυασμός), ενώ σε αρκετές περιπτώσεις,τα θεμέλια αντικαθίστανται από βράχους. Τα δάπεδα, οι στέγες και οι σκάλες είναι ξύλινα, όπως και τα κουφώματα τα οποία φέρουν επίσης ξύλινα πρέκια ή ανακουφιστικά τόξα. Στις κατοικίες συναντώνται μονοί υαλοπίνακες με εξώφυλλα, ενώ  στις αποθήκες και στους στάβλους έχουμε σιδεριές χωρίς υαλοπίνακα. Οι πόρτες είναι ταμπλαδωτές ή καρφωτές.

Όσον αφορά την εξέλιξη μέσα στο χρόνο, η ανάπτυξη της δόμησης ξεκίνησε από την πλατεία του χωριού, η οποία αποτελεί και τον κεντρικό πυρήνα. Το ανατολικό και βορειοανατολικό τμήμα του οικισμού περιέλαβε κυρίως αγροτόσπιτα και στάβλους, κυρίως λόγω της εγγύτητας με τις χωρικές εκτάσεις. Με την πάροδο του χρόνου η δόμηση εξαπλώνεται όλο και πιο μακριά από αυτήν. Η μεγαλύτερη ανάπτυξη ήρθε τον 19^ο  και 20^ο  αιώνα με εξάπλωση του οικισμού πέρα από την πλατεία. Στον εκσυγχρονισμό του οικισμού συνέλαβε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ΕΣΠΑ το οποίο χρηματοδότησε τη συντήρηση αναλλοίωτων παραδοσιακών κτισμάτων. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη μετακίνηση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα με μείωση του μόνιμου πληθυσμού.

Β) Ο οικισμός αναπτύσσεται πυρηνικά με κέντρο την πλατεία. Κατά την διαμονή μας παρατηρήσαμε ορισμένες διαφοροποιήσεις, στην περιοχή μελέτη μας, οι οποίες προέκυψαν κυρίως από ποιοτικά και γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά, με αποτέλεσμα να διαιρέσουμε την περιοχή σε επιμέρους οικιστικές ενότητες. Τα κύρια πορίσματα που προκύπτουν από αυτόν τον διαχωρισμό είναι:

• ·        Στον κεντρικό πυρήνα του χωριού συναντιόνται τα παλαιότερα κτίσματα, ωστόσο τα περισσότερα εμφανίζουν αισθητές παρεμβάσεις.
• ·        Στα βορειοανατολικά του οικισμού, όπου η δόμηση είναι πιο αραιή, συναντιόνται κυρίως αγροτόσπιτα με στάβλους λόγω της εγγύτητας της περιοχής αυτής με τις χωρικές εκτάσεις. Σήμερα η περιοχή αυτή έχει εμπλουτιστεί με αρκετά σύγχρονα κτίσματα.

Η δόμηση στο σύνολο της είναι άναρχη χωρίς κάποια πολεοδομική οργάνωση, ωστόσο οι επιμέρους οικιστικές ενότητες συγχέονται μεταξύ τους, καθώς τα όρια δεν είναι σαφή, αποτελώντας ένα ενιαίο σύνολο.

Πέρα από τους παραπάνω παράγοντες, την φυσιογνωμία του οικισμού καθορίζουν  τα πλατώματα, τα οποία αναπτύσσονται συχνά, παρά την έντονη κλίση, αποτελώντας σημεία συνάντησης των κατοίκων με δημόσιο χαρακτήρα. Ανάλογο ρόλο έχουν φυσικά και τα διάφορα τοπόσημα , που πολλές φορές επικοινωνούν με πλατώματα, με κυριότερα την εκκλησία και την πλατεία.

Επιπλέον, οι αυλές των σπιτιών εμφανίζονται μικρότερες στον κεντρικό πυρήνα ( λόγω πυκνότερης δόμησης) και αυξάνονται όσο απομακρυνόμαστε από αυτόν.

Η κίνηση στον οικισμό αποτελεί επίσης συνθετική παράμετρο. Οι βασικοί άξονες κυκλοφορίας διέρχονται περιφερειακά του οικισμού και ένας διαμέσου του χωριού ( μέσα από την πλατεία) και εξασφαλίζουν την σύνδεση με τους υπόλοιπους οικισμούς. Η κυκλοφορία στο εσωτερικό του χωριού γίνεται από δευτερεύουσες αρτηρίες και μικρά μονοπάτια με ενσωματωμένες σκάλες, εξασφαλίζοντας την σύνδεση των κτισμάτων μεταξύ τους, των κτισμάτων με τα διάφορα τοπόσημα, καθώς και την επικοινωνία αυτών με τις αγροτικές εκτάσεις.

Γ) Με το πέρασμα του χρόνου είναι αναμενόμενο τα κτίρια να υποστούν κάποιες φθορές. Οι βασικότερες αλλοιώσεις στον οικισμό αφορούν την εξωτερική τοιχοποιία.

Έτσι, βλέπουμε είτε κτίρια που είναι χρωματισμένα, ασβεστωμένα σε αποχρώσεις που δεν ταιριάζουν στο χωριό, είτε σοβατισμένα με ένα κυψελωτό μοτίβο, με σκοπό την αισθητική βελτίωση της παρέμβασης. Ως αποτέλεσμα, παρατηρείται καταμερισμός της όψης που καταργεί τον αρχικό σχεδιασμό της ως ενιαίο σύνολο. Οι μεμονωμένες αυτές επεμβάσεις προκαλούν οπτική σύγχηση.  

Πέρα από τις επεμβάσεις που γίνονται για την βελτιστοποίηση του ήδη υπάρχοντος κελύφους, γίνονται και προσθήκες που αλλάζουν το ίδιο το κέλυφος. Προστίθενται εξώστες με διαφορετικά υλικά, επιπλέον βοηθητικοί χώροι όπως τουαλέτες κ.λ.π. Εκτός από αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν και εκείνες που τα κτίρια εμφανίζονται εντελώς ξένα με το παραδοσιακό στοιχείο του χωριού και υιοθετούν χαρακτηριστικά που δεν ταιριάζουν στην αρχιτεκτονική των Καναλίων.

Είναι μείζον, οι επεμβάσεις που συμβαίνουν στα κτίρια να μην αλλοιώνουν το χαρακτήρα του παραδοσιακού οικισμού, αλλά να ακολουθούν τους κανόνες και τις μεθόδους που έχουν εφαρμοστεί στον χωριό, με σκοπό να μην ξεχωρίζει άκομψα το «νέο» κτίριο σαν ξένο σώμα, αλλά να συνεχίζει και να ενισχύει τον μοναδικό χαρακτήρα του οικισμού.