Στέγες

Η στέγη είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο στην κατασκευή ενός κτίσματος καθώς αποτελεί προστασία για το κτίριο από τις καιρικές συνθήκες και ταυτόχρονα το χαρακτηρίζει και μορφολογικά. Οι στέγες της Καστάνιανης είναι κατά κανόνα δίρριχτες και τετράριχτες, και χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. Οι πρώτες (Α) που κατασκευάστηκαν ήταν με τη χρήση πέτρινων πλακών που ακολουθούσαν την παράδοση του οικισμού, τιε λεγόμενες σχιστόπλακες. Τέτοιες στέγες κρίθηκε ότι έπρεπε να αντικατασταθούν γιατί κατέβαλαν μεγάλο φορτίο στο κτήριο, ενώ  η επιβάρυνση γινόταν ακόμα μεγαλύτερη κατά τους χειμερινούς μήνες  με την επικάλυψή τους από χίονι. Η αλλαγή τους τότε έγινε είτε με τσίγκο (Β) καθώς αυτός ήταν πιο ελαφρύς, πιο οικονομικός και εύκολος στην τοποθέτηση, είτε με κεραμίδια (Γ) τα οποία ήταν εξίσου οικονομικά και αδιαπέραστα από το νερό.

Οι δίρριχτες και οι τετράριχτες στέγες έχουν παρόμοια λογική κατασκευής. Ο σκελετός τους αποτελείται από τους ελκυστήρες (οριζόντια στοιχεία που γεφυρώνουν τη μικρότερη απόσταση μεταξύ των τοιχοποιίων), τους ορθοστάτες ή "μπαμπάδες", (κατακόρυφα στοιχεία πάνω από τους ελκυστήρες), τους αμείβοντες, (λοξά στοιχεία που συνδέουν την άκρη του ελκυστήρα με την κορυφή του ορθοστάτη) και τα εντορμία (λοξά στοιχεία που συνδέουν τους αμείβοντες με τους ελκυστήρες). Ολόκληρη η κατασκευή στηρίζεται στην τοιχοποιία είτε με σχιστόπλακες, είτε με μικρά δοκάρια που στερεώνονται μέσα στον τοίχο και καρφώνονται στις ξυλοδεσιές. Όσον αφορά την κάλυψη της στέγης εγκάρσια στην διεύθυνση των αμείβοντων, τοποθετούνται ξύλινες τεγίδες ή ξύλινες επιφάνειες. Πάνω σε αυτές εδράζονται οι σχιστόπλακες και δημιουργούν μια επιφάνεια που αποτελεί το "πέτσωμα" της στέγης.

Στην περίπτωση της Καστάνιανης που ήταν αναγκαία η αλλαγή του ‘πετσώματος’, είτε έγινε εξ' ολοκλήρου αντικατάσταση της κατασκευής, είτε έγινε απλά αλλαγή του υλικού κάλυψης όταν οι βλάβες δεν ήταν τόσο σημαντικές ώστε να επηρεάσουν την τοιχοποιία. Στο πρώτο είδος επέμβασης τοποθετείται μια στρώση οπλισμένου σκυροδέματος για να αναλάβει τον ρόλο σύνδεσης της τοιχοποιίας και αποτέλει την βάση έδρασης της καινούριας στέγης. Στο δεύτερο είδος παρατηρούμε ότι α) προσθήκη τσίγκου πάνω από τις σχιστόπλακες, καθώς ήταν μία οικονομική λύση προστασίας τους,  β) προσθήκη τσίγκου κάτω από τις σχιστόπλακες (περίπτωση σπάνια) για την αποτροπή κατάρευσης αυτών και τέλος γ) τοποθέτηση τσίγου ή κεραμικών πλακιδίων στην θέση των πλακών χωρίς κάποια άλλη επικάλυψη.