Εξέλιξη - Ανάπτυξη

Το οικιστικό σύνολο των Καλαθενών περιλαμβάνει τέσσερις γειτονιές οι οποίες αντιστοιχούν σε  ισάριθμους οικισμούς που είναι κτισμένοι, στις υπώρειες και την κορυφή λόφου. Οι Άνω Καλάθενες, όπως υποδηλώνει το όνομά τους, είναι η γειτονιά που βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της συνολικής διάταξης στον χώρο. Τα κτίρια ακολουθούν την έντονη κλίση του εδάφους με πυκνή και συνεχή δόμηση σε σειρές, που ακολουθούν τις υψομετρικές ισοϋψείς καμπύλες του εδάφους. Η διάταξη αυτή επιτρέπει την επικοινωνία των κατοίκων όχι μόνο από τον δρόμο, μέσω των εξωτερικών θυρών αλλά και την ενδοεπικοινωνία από το ένα σπίτι στο άλλο μέσα από ανοίγματα στους εφαπτόμενους τοίχους που ευρίσκονται στα πλευρικά όρια των ιδιοκτησιών. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η είσοδος και η έξοδος στον οικισμό χωρίς να δίδεται στόχος στους επιτιθέμενους. Επίσης στην λογική της άμυνας, περιορίζονται σε μέγεθος τα εξωτερικά ανοίγματα των κτηρίων. Με αυτήν την αρχιτεκτονική δημιουργείται ένας υποτυπώδης οχυρός οικισμός.

Οι περισσότεροι δρόμοι στο εσωτερικό της γειτονιάς είναι στενοί, με πλάτος που κυμαίνεται από 0,80 m έως 2,50 m , παράλληλοι ή κάθετοι στις υψομετρικές καμπύλες του εδάφους, και διαμορφώνουν ένα πυκνό πλέγμα και μικρά ακανόνιστα οικοδομικά τετράγωνα. Η ανάπτυξη του οικισμού κατ' αυτό τον τρόπο, χωρίς δηλαδή τη διατήρηση κάποιου κεντρικού άξονα σημαντικού πλάτους, δεν παρατηρείται και κατά τα νεότερα χρόνια. Τα πλέον σύγχρονα κτίσματα στις Άνω Καλάθενες, έχουν κτιστεί κατά μήκος της πλευράς του επαρχιακού οδικού άξονα, ο οποίος διασχίζει το χωριό από το 1968, προφανώς λόγω των ευκολιών που παρέχονται από την γειτνίαση με τον αυτοκινητόδρομο (μεταφορά εμπορευμάτων και υλικών, δόμηση νέων κτιρίων, επαγγελματική δραστηριότητα κ.τλ.)