Γενική Εικόνα - Σχέση με το Φυσικό Περιβάλλον

Το Γεράκι, απομονωμένο μέσα στο λακωνικό τοπίο, ξεπροβάλλει ανάμεσα σε ελαιώνες και πορτοκαλεώνες και σκαρφαλώνει στο βράχο με την ακρόπολη ψηλότερα να δεσπόζει στον κάμπο σα γενικός τοποτηρητής. Ο παραδοσιακός οικισμός λόγω της σχεδόν γενικευμένης χρήσης τοπικού λίθου, είναι απόλυτα ενταγμένος στο φυσικό τοπίο, ενώ οι νέες κατασκευές με τους δικούς τους όρους λειτουργούν αντιστικτικά -αν όχι παράφωνα-, πράγμα που παρατηρείται άλλωστε σ' όλη την ελληνική περιφέρεια.

Οι δρόμοι είναι στενοί και η πρόσβαση με αυτοκίνητο συχνά δύσκολη παρά τις προσπάθειες διαπλάτυνσης και εξομάλυνσης των έντονων κλίσεων. Κατά τόπους μπορεί κανείς να δει ακόμη σωζόμενα καλντερίμια ή πολύ στενά σχεδόν κλειστοφοβικά περάσματα, ώστε να ανακατασκευάσει στο μυαλό του την εικόνα του οικισμού χωρίς τις σύγχρονες αλλοιώσεις.

Το χωριό αποπνέει μια αίσθηση φρουριακότητας με ψηλούς αυλόγυρους ή αναλημματικούς τοίχους, αλλά και με την κατασκευή των ίδιων των σπιτιών. Τα παλαιότερα είναι μικρά, συνήθως μονόχωρα, με μικρά και χαμηλά ανοίγματα, ενώ τα νεότερα, σε ύψος μέχρι τέσσερεις ορόφους, θα μπορούσαν να παραπέμπουν ακόμη και σε πυργόσπιτα, αν οι όψεις τους δεν πρόδιδαν έναν πιο κοσμικό χαρακτήρα.

“Στενά καλντεριμωμένα δρομάκια, σκαλωτά ελικοειδή ανηφόρια και μικρά αδιέξοδα σχηματίζουν τη ρυμοτομία του μεγάλου χωριού. Εκείνο που αμέσως εντυπωσιάζει τον επισκέπτη είναι τα ψηλά λιθόκτιστα σπίτια, πολύ μεγάλα ανάλογα με τον τόπο. Δίπατα, ακόμη και τρίπατα, τα περισσότερα με σιδερένια μπαλκόνια, προσθέτουν κάτι το φρουριακό στο ειρηνικό Γεράκι. Είναι τα παλιά αρχοντικά από οικογένειες με βυζαντινές περγαμηνές και παλιές παραδόσεις, που οι απόγονοί τους ζούν ακόμη εκεί και μ' ευλάβεια τις διατηρούν από τους γεροντότερους ως τους πιο νέους του τόπου”.

(Αθηνά Ταρσούλη, Κάστρα και Πολιτείες του Μοριά, Αθήνα 1934)