Εξέλιξη - Ανάπτυξη

   Χωροταξικά, ο οικισμός του Πενταλόφου τέμνεται από την Ε.Ο. Κοζάνης –Ιωαννίνων, ενώ αναπτύσσεται προσαρμοζόμενος στο φυσικό ανάγλυφο της περιοχής. Συγκεκριμένα , εκτείνεται στις πλαγιές δυο βουνών, Γκραντίσκα – Ρουμάνι ,  φτάνοντας έως τους πρόποδες και εκτονώνεται στον ενδιάμεσο λόφο ως το ψηλότερο σημείο του ,στον οποίο και διχοτομείται από τον δρόμο υψηλής κυκλοφορίας.  Στο βόρειο μέτωπο έχουμε τον κάτω μαχαλά με δύο μεγάλες γειτονίες (την πάνω και την κάτω ) ενώ στο νότιο μέτωπο έχουμε τον πίσω μαχαλά στον οποίο συμπεριλαμβάνονται και ορισμένα κτίρια δημοσίων χρήσεων. Το αρχικό «κέντρο» του οικισμού φαίνεται να υπήρξε ο κάτω μαχαλάς. Αυτό τεκμηριώνεται από την παρουσία του Αγίου Αχιλλείου στην συγκεκριμένη περιοχή, ως το παλαιότερο, καταγεγραμμένο κτίριο (1742 μ.Χ.) καθώς επίσης από την ύπαρξη ερειπίων των πυργόσπιτων και από την ύπαρξη των παλαιότερων κτισμάτων. Θεωρούμε ότι η ανάπτυξη ήταν ανέκαθεν γραμμική και δεν υπήρχαν περαιτέρω στοιχεία οχύρωσης της περιοχής πέραν της ίδιας της μορφής των κτιρίων. Τέλος, το φυσικό ανάγλυφο (απότομοι λόφοι και βουνά) λειτουργεί προστατευτικά για τους οικισμούς.