Καλαρρύτες (Τμήμα Ε)

Αποτύπωση 3: Αρχοντικό Ζαρίμπα

Κύρια όψηΕγκάρσια τομήΚάτοψη ισογείουΚάτοψη ορόφουΚύρια όψηΠίσω όψηΑυλόθυραΤο Αρχοντικό Ζαρίμπα στο παρελθόν
Απόσπασμα από την εκπομπή "Άγνωστη Ελλάδα" επεισόδιο 007 Καλαρρύτες Συρράκο, 1983
Πηγή:https://archive.ert.gr/47975/

Πρόκειται για ένα διώροφο κτίσμα, του οποίου το έτος ανέγερσης δεν είναι γνωστό, ωστόσο είναι μεταγενέστερο της πυρκαγιάς του 1821. Η λίθινη αυλόθυρα που στέκει μέχρι σήμερα στην είσοδο του κτήματος Ζαρίμπα χρονολογείται - βάσει μαρτυριών των κατοίκων - πριν την ολική καταστροφή του οικισμού. Τα όρια του οικοπέδου είναι άγνωστα, καθώς η φύση το έχει καταλάβει στο μεγαλύτερο μέρος του, καθιστώντας τα δυσδιάκριτα. Εξωτερικά, υπήρχαν πέτρινα κτίσματα βοηθητικών χώρων, τα οποία σήμερα είναι υπό κατάρρευση. 

 

Η όψη του αρχοντικού οργανώνεται σε τρεις ζώνες, την χαμηλότερη προεξέχουσα του ισογείου, αυτή του ορόφου και την ξύλινη στέγη. Το ισόγειο φέρει λίθινη προεξοχή με 2 καμάρες - πύλες εισόδου και ένα παράθυρο. Για την πρόσβαση στον όροφο υπάρχει εξωτερική λίθινη σκάλα η οποία καταλήγει σε εξώστη, που είναι στεγασμένος με ξύλινο κεκλιμένο στέγαστρο (μεταγενέστερη κατασκευή), και έχει 2 ξύλινες πόρτες εισόδου και 4 παράθυρα με πέτρινο ανωθύρωμα πλήρως ημικυκλικό. 

 

Σε κάτοψη, το κτήριο έχει ορθογωνικό σχήμα και είναι τοποθετημένο κάθετα στις υψομετρικές καμπύλες του εδάφους, με την είσοδο να γίνεται στην μακρά πλευρά και την αντίστοιχη στενή να εφάπτεται στο βουνό. Σε τομή, οι δύο όροφοι έχουν διαφορετικό μήκος, με το ισόγειο να είναι μικρότερο, λόγω της εισχώρησης του εδάφους. Εσωτερικά, οργανώνεται σε τρία μέρη, με το ισόγειο να φέρει τις λειτουργίες των θερινών μηνών και τον όροφο να έχει τις λειτουργίες των χειμερινών. Συγκεκριμένα, το ισόγειο χωρίζεται σε επιμέρους χώρους με πέτρινους ενδιάμεσους τοίχους και έχει το κυρίως δωμάτιο με ξύλινο δάπεδο προς τον νότο, αποθηκευτικό χώρο χωρίς μεγάλα ανοίγματα προς τον βορρά, αλλά και υπόγειο κελάρι βάθους 1 μ. Ο όροφος χωρίζεται σε επιμέρους δωμάτια με πέτρινα και ξύλινα ενδιάμεσα χωρίσματα, που έχουν κοινό διάδρομο στα ανατολικά, με τον κυρίως χώρο στα νότια και 4 ανοίγματα, πλούσιο διάκοσμο οροφής και διακοσμητικές επιτοίχιες θυρίδες. Το ενδιάμεσο δωμάτιο είναι στενότερο από τα υπόλοιπα, φέρει διακοσμημένη ξύλινη ντουλάπα, καθώς και πέτρινο τζάκι, ενώ ο χώρος προς τα βόρεια, λειτουργούσε ως κουζίνα, με ένα μεγάλο ξύλινο έπιπλο αποθήκευσης τροφίμων, και ειδικά διαμορφωμένα ντουλάπια αποθήκευσης αλεύρων και πέτρινη εστία. Τέλος, μπορούμε να συμπεράνουμε πως πρόκειται για μια κατοικία εύπορης οικογένειας με λειτουργικές ανέσεις, όπως άλλωστε μαρτυρά και το υψηλό κατασκευαστικό επίπεδο.