Υφιστάμενο Νομοθετικό Πλαίσιο

Χαρακτηρισμός ως παραδοσιακός οικισμός

Οι Καλαρρύτες (ή Καλαρίτες, επίσημη ονομασία) χαρακτηρίζονται ως παραδοσιακός οικισμός σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Π.Δ. 19/10/1978, ΦΕΚ Δ΄ 594/13.11.1978. Διοικητικά εντάσσονται τον Δήμο Βορείων Τζουμέρκων, που ανήκει στην περιφέρεια της Ηπείρου. Γεωγραφικά ανήκουν στον νομό Ιωαννίνων, ως τμήμα της επαρχείας της Δωδώνης.

Όροι δόμησης εντός του οικισμού

Σύμφωνα με το προαναφερθέν διάταγμα, εντός των ορίων του οικισμού επιτρέπεται η ανέγερση κτιρίων κατοικίας, κοινής ωφέλειας και κοινωνικού εξοπλισμού, ενώ απαγορεύεται η εγκατάσταση βιοτεχνιών, βιομηχανιών ή άλλων χώρων υψηλής οχλήσεως. Επιπροσθέτως, από το ίδιο διάταγμα τίθενται οι εξής περιορισμοί στον τρόπο δόμησης εντός των ορίων του οικισμού:

1. Τα οικόπεδα του κεντρικού τμήματος του οικισμού σήμερα, δύναται να οικοδομηθούν εφόσον έχουν ελάχιστο πρόσωπο 12 μέτρα, ελάχιστο βάθος 18 μέτρα και ελάχιστο εμβαδόν 300 τετραγωνικά μέτρα.

2. Τα οικόπεδα του λοιπού τμήματος είναι οικοδομήσιμα, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν ελάχιστο πρόσωπο 25 μέτρα, ελάχιστο βάθος 40 μέτρα και ελάχιστο εμβαδόν 2000 τετραγωνικά μέτρα.

3. Το μέγιστο ποσοστό καλύψεως του οικοπέδου ορίζεται στο 80% για το κεντρικό τμήμα και στο 50% για το υπόλοιπο.

4. Ο συντελεστής δόμησης ορίζεται 0,80 για το κεντρικό τμήμα και 0,50 για το υπόλοιπο.

5. Τα κτίρια επιτρέπεται να είναι το πολύ διώροφα, με το μέγιστο ύψος τους να μην ξεπερνάει τα 7 μέτρα, μετρώντας από το ανώτερο σημείο του εδάφους. Αντίστοιχα, από το χαμηλότερο σημείο του εδάφους δεν πρέπει να ξεπερνά τα 10 μέτρα. Στο μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος δεν προσμετρείται το ύψος της στέγης και της καπνοδόχου. Η κλίση της στέγης πρέπει να είναι η ελάχιστη δυνατή, όπως αυτή υποβάλλεται από τα παραδοσιακά πρότυπα. Αντίστοιχα, η καπνοδόχος οφείλει να υψώνεται στο ελάχιστο απαραίτητο ύψος.

6. Η δημιουργία στέγης από σχιστόλιθους είναι υποχρεωτική, καθώς συμφωνεί με τα παραδοσιακά πρότυπα. Μετά το πέρας της δόμησης απαγορεύεται η συνέχιση των οικοδομικών εργασιών που σχετίζονται με τον φέροντα οργανισμό και τα στοιχεία πλήρωσης του οικοδομήματος.

7. Απαγορεύεται η τοποθέτηση τεντών, με εξαίρεση τους ισόγειους χώρους που διατίθενται ως χώροι παραμονής ανθρώπων σε κέντρα αναψυχής,  εστιατόρια κλπ. Παρομοίως, απαγορεύεται η τοποθέτηση διαφημίσεων, φωτεινών και μη. Υπάρχει δυνατότητα, ωστόσο, τοποθέτησης απλών ή έγχρωμων επιγραφών πάνω από ανοίγματα με μέγιστο μήκος ίσο με αυτό του αντίστοιχου ανοίγματος.

8. Συστήματα υποδομής (λ.χ. μετρητές ηλεκτρικού ρεύματος), όπως και κεραίες τηλεοράσεων πρέπει να τοποθετούνται σε σημεία μη εμφανή.

Για τα παραπάνω προκύπτουν εξαιρέσεις, οι οποίες για να υλοποιηθούν οφείλουν να έχουν την έγκριση της Επιτροπής Ασκήσεως Αρχιτεκτονικού Ελέγχου.

Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων, δίκτυο Natura

Σύμφωνα με το Π.Δ. 12/02/2009, ΦΕΚ Δ΄ 49/12.02.09   οι Καλαρρύτες αποτελούν τμήμα του "Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων - Περιστερίου και χαράδρας Αράχθου". Το Εθνικό αυτό πάρκο περιλαμβάνει τους ορεινούς όγκων των Τζουμέρκων (Αθαμανικά Όρη), του Περιστερίου (Όρος Λάκμος), την χαράδρα του Αράχθου και την ενδιάμεση σε αυτά έκταση της κεντροδυτικής Πίνδου. Συγκεκριμένα ο οικισμός των Καλαρρυτών είναι τμήμα της Ζώνης Ι και ΙΙΙ. Επιπρόσθετα, το Όρος Λάκμος (Περιστέρι) υπάγεται στο δίκτυο Natura 2000 με κωδικό GR21300007, σύμφωνα με τον N. 3937/2011, ΦΕΚ Α΄60/31.03.11   Συνεπώς, τμήμα του οικισμού των Καλαρρυτών (εντός ορίου και εκτός σχεδίου) είναι επίσης μέρος του προαναφερθέντος δικτύου. Η περιοχή ανήκει στις κατηγορίες ΕΖΔ (ειδικές ζώνες διατήρησης) και ΖΕΠ (ζώνες ειδικής προστασίας, δηλαδή είναι περιοχές προστασίας οικοτόπων και ειδών ή και καταφύγια άγριας ζωής.

Πηγές

https://www.et.gr/SearchFekLektiko

https://www.nomoskopio.gr/pd_9_2_09_2.php?toc=0&printWindow&