Ιστορικά Στοιχεία

Τα πρώτα ιστορικά ίχνη χρονολογούνται από την εποχή του μετάλλου, γύρω στο 2000 π.Χ., με την εμφάνιση παλαιολιθικού οικισμού και στοών, στο πλούσιο σε μεταλλεύματα υπέδαφός της. Στην περιοχή του αρχαίου Δήμου ανακαλύφθηκαν ένας θαλαμοειδής τάφος και μερικές οικίες της γεωμετρικής εποχής. Κατά την κλασσική περίοδο, σημειώνεται μεγάλη μεταλλευτική δραστηριότητα, στα όρια της εξάντλησης των πόρων. Παράλληλα, πραγματοποιούνται σημαντικές καινοτομίες, όπως το Αρχαίο Θέατρο του Θορικού (ελλειπτικού σχήματος), διάφορα αρχαία ευρήματα, με σπουδαιότερο τον κούρο του Αριστόδικου (με τον κανόνα του Πολύκλειτου). Η Κερατέα της αρχαιότητας παρακμάζει με την εισβολή των Ερούλων (3ος αιώνας).

Κατά τους βυζαντινούς χρόνους μετά από μια μακρά περίοδο μαρασμού, λαμβάνει χώρα ο αποικισμός των Αρβανιτών, οι οποίοι εγκαθίστανται για στρατηγικούς λόγους της αυτοκρατορίας και δρουν στην ευρύτερη περιοχή ως νομάδες (βοσκοί, κτηνοτρόφοι). Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας παρουσιάζεται μια πρόσμιξη μεταξύ Ελλήνων και Αρβανιτών. Έτσι, προκύπτει η ενεργή συμμετοχή των δεύτερων στην Ελληνική Επανάσταση.

Οι πληθυσμοί των Αρβανιτών, στα χρόνια της Οθωμανικής κατάκτησης, αφού αφομοίωσαν το ελληνικό στοιχείο άρχισαν να δημιουργούν οικισμούς, στους οποίους γίνονται αντιληπτά τα ιδιαίτερα κοινωνικά χαρακτηριστικά τους. Κυρίαρχο αυτών αποτελεί η αυστηρή συγκατοίκηση των μεγαλοοικογενειών, δημιουργώντας αυτόνομες, κλειστές δομές, αμυντικές προς οποιαδήποτε έκφραση δημόσιου βίου. Αυτό μαρτυρείται με τον εσωστρεφή σχεδιασμό των κατοικιών, που περιβάλλονται από ψηλούς μαντρότοιχους, περίκλειστες αυλές και ελάχιστα ανοίγματα.

Μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, ορισμένοι Αρβανίτες κατέλαβαν δημόσια αξιώματα και έγιναν μέρος της αστικής τάξης. Βρισκόμενοι σε ανώτερες κοινωνικές θέσεις πια, υιοθέτησαν στοιχεία του νεοκλασικισμού στα κτίρια τους, με σκοπό την επίδειξη κύρους και πλούτου.

Στα νεότερα χρόνια άρχισε να χρησιμοποιείται και έπειτα κυριάρχησε το σύστημα της αντιπαροχής, το οποίο εξοβέλισε τα παλιά παραδοσιακά κτίσματα.