Οικισμός Πελετών

O οικισμός των Πελετών απλώνεται σε ένα οροπέδιο στη νοτιοανατολική πλευρά του Πάρνωνα σε υψόμετρο 660 μέτρων. Ανήκει διοικητικά στο Δήμο Νότιας Κυνουρίας, ενώ έως το 2010 υπαγόταν στο Δήμο Λεωνιδίου (συνενώθηκε με το πρόγραμμα Καποδίστριας με το δήμοι Τυρού και της Κοινότητας Κοσμά, που πλέον αποτελούν δημοτικές ενότητες αυτού.

Είναι ένας σχετικά αραιοκατοικημένος οικισμός. Περπατώντας στον οικισμό βλέπουμε μεγάλες εκτάσεις άκτιστου χώρου και επιμέρους σημεία που συγκεντρώνονται τα κτίσματα. Ο οικισμός διαρθρώνεται γύρω από την πεδινή έκταση καλλιεργήσιμης γης και την κεντρική γειτονιά με την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων. Αποτελείται από την Κεντρική και την Κάτω γειτονιά, τα Βρεταταίικα, τον Όχθο, τα Τρουμπαίικα και το Ράφτη

Μαζί με την Αμυγδαλιά, το Πηγάδι, τη Βλησιδιά, τη Χούνη και το παλιό κεφαλοχώρι Κουνουπιά ονομάζονται Κουνουποχώρια κι έχουν όλα  θέα προς το Αιγαίο. Νοτιοανατολικά στα Πελετά στον Κατω Κάμπο συναντάμε την καταβόθρα των Πελετών, πρώτη σε βάθος στην Πελοπόννησο δεύτερη στην Ηπειρωτική Ελλάδα και τέταρτη στην Ελλάδα. 

Η πέτρα αποτέλεσε την πρώτη ύλη με την οποία οι κάτοικοι του χωριού μπόρεσαν να οικοδομήσουν τις οικίες που θα στέγαζαν αυτούς και τις οικογένειές τους. Η αρμονία των οικιών με το φυσικό περιβάλλον και τον απαράμιλλο σεβασμό προς τη φύση είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ειδυλλιακού παραδοσιακού οικισμού. Έτσι, λιθόκτιστες επιβλητικές κατοικίες δεσπόζουν απ' άκρη σ' άκρη σε όλο το χωριό, αναδεικνύοντας τον παραδοσιακό χαρακτήρα της κοινότητας, τον οποίο οι κάτοικοι φροντίζουν να διατηρούν στο πέρασμα του χρόνου με ιδιαίτερη επιμέλεια.

Πηγές/Βιβλιογραφία:
http://www.peleta.gr/   [Τελευταία Επίσκεψη 29/1/2020]