Νεοχώρι

Κείμενο Δ. Πικώνη περί παραδοσιακής αρχιτεκτονικής - Περίληψη

 

ΠΙΚΙΩΝΗΣ Δ.

 

Η ζωή και η τέχνη του πολιτισμένου οφείλουν να είναι θεμελιωμένες στη φύση και να είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με αυτή. Φυσικά θεωρούνται τα δημιουργήματα που φαντάζουν ως μία συνέχεια της. Η φυσικότητα αυτή προέρχεται κυρίως από το ανθρώπινο ένστικτο, όμως απαιτεί και την αλληλεπίδραση της ψυχής και του νου και τότε η τέχνη του απλού γίνεται θεμέλιο για τα κατοπινά.

   Δεν υπάρχει μορφή στην τέχνη που να μην είναι το γέννημα, η απόρροια και η αντιπροσωπευτική έκφραση όλου του είναι του ανθρώπου που την έφτιαξε. Κρίση, ένστικτο,, μνήμη, φαντασία, αίσθημα, χαρακτήρας, όλο το είναι σου καθρεφτίζονται σε αυτό που κάνεις. Και από εκεί πηγάζει η απόλαυση του ανθρώπου για δημιουργία.

   Ακόμα πιο θαυμαστή είναι η ιδιότητα του πνεύματος να συλλαμβάνει την έννοια μέσω της μορφής. Την συλλαμβάνει όταν τη νιώθει, την αισθάνεται, την μεταφράζει. Την εξηγεί όμως με μεταφυσικό τρόπο, μέσω της πίστης, της αγαθότητας, της ομορφιάς, της χάρης. Την προσεγγίζει με τη φιλοσοφία, την αισθητική, την κριτική. Κατακτιέται, ωστόσο, μόνο αν είναι δοσμένη στην ανθρωπότητα όπως μέσω της ιστορίας.

   Κοιτώντας την πορεία του ανθρώπου στο πέρασμα των χρόνων, αφάνταστος μοιάζει ο κόπος που χρειάστηκε από τον άνθρωπο για να φτάσει σε οποιονδήποτε πολιτισμό. Ακόμη περισσότερος για να τον διατηρήσει. Και σε όλη αυτή την πορεία για δάσκαλο ο άνθρωπος πήρε τη φύση. Σε στενή συνεργασία με αυτή ένοιωσε το πως μπορεί μόνο να προχωρήσει.

   Μια ιδέα του φυσικού τούτου δρόμου μπορούμε να σήμερα να πάρουμε από τη ζωή του ανθρώπου της υπαίθρου. Η φύση είναι εκείνη που έβαλε τις βάσεις και ρύθμισε τη ζωή του. Το αναγκαίο, το χρήσιμο, τη γεμίζουν τόσο, όσο που να μην περισσεύει χώρος για το αυθαίρετο και το περιττό. Και αυτό φαίνεται από το χαρακτήρα της κατοικίας του ο οποίος αντικατοπτρίζει τις φυσικές και γι’ αυτό αληθινές ανάγκες του. Η διάταξη των μαζών χαρακτηρίζεται από αρμονία και γραφικότητα.

   Αληθινή θα βρεις λοιπόν την τέχνη του λαού πάντοτε, ικανή  να γίνει θεμέλιο για το παραπέρα, για το ανώτερο. Κι αντανακλά, χωρίς η ίδια να το ξέρει, χωρίς να το ζητήσει, μια λάμψη από τα υψηλότερα ιδανικά του ανθρώπου.