Νεοχώρι

- Ιστορικά Στοιχεία

Μέχρι και το 14ο αιώνα περίπου, το χωριό είχε την ονομασία “Παλιοχώρι” και σύμφωνα με μαρτυρίες αλλά και ερείπια που έχουν βρεθεί, βρισκόταν στην περιοχή “Μπελάγια” που βρίσκεται ανάμεσα στην Πεζούλα και στο Νεοχώρι. Λόγω της επιδημίας της πανώλης που έπληξε την περιοχή, οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν νοτιοανατολικά στην περιοχή όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα το χωριό και έκτοτε μετονομάστηκε σε “Νεοχώρι” (νέο χωριό).

 

      Με τη συνθήκη του Ταμασίου στα 1525, το Νεοχώρι ορίστηκε έδρα του συμβουλίου της αυτόνομης κοινότητας των Αγράφων και το 1526 συναντάται ως κεφαλοχώρι της περιοχής. Επιπλέον υπήρξε η έδρα της επισκοπής Φαναρίου και Νεοχωρίου η οποία άκμασε από τον 14ο αιώνα μέχρι την επανάσταση του 1821.  Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η περιοχή χρησιμοποιήθηκε ως λημέρι από τους κλέφτες και τους αρματωλούς της εποχής. Το Νεοχώρι κατά τον 16ο και 17ο αιώνα έφθασε στο απώγειο της ακμής του. Ενδεικτικές είναι οι μαρτυρίες για τις δυο πλούσιες οικογένειες, του Παναγιώτη Κουσκουλά και Παναγιώτη Μορφέση, οι οποίες χρηματοδότησαν την αγιογράφηση αρκετών ναών της ευρύτερης περιοχής των Αγράφων αλλά και άλλων κοινωφελών έργων. Επίσης κατά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο εγκαταστάθηκε εκεί ο Σύνδεσμος της συμμαχικής αποστολής, μετά την καταστροφή του χωριού Νεράιδα.

 

     Η κύρια ενασχόληση των κατοίκων πριν τη δημιουργία της λίμνης ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία κυρίως στο τότε οροπέδιο Νεβρόπολις, όπου έμελλε να δημιουργηθεί εκεί η τεχνητή λίμνη ''Πλαστήρα''. Η δημιουργία της λίμνης έτσι, έπληξε κύρια τον οικισμό ο οποίος είχε μεγάλες ιδιοκτησίες στο οροπέδιο με αποτέλεσμα αρκετοί κάτοικοι να εγκαταλείψουν την περιοχή. Αυτό είχε ως συνέπεια την γενικότερη παρακμή της περιοχής. Ένα χρόνο μετά τη δημιουργία της λίμνης, στις 6-12-1960, κατά τη μετακίνηση τους με καΐκι  πνίγηκαν στη λίμνη 22 Νεοχωρίτες και η περιοχή βυθίστηκε στο πένθος.