Τοπόσημα

Ως τοπόσημο ορίζεται  ένα αντικείμενο στον χώρο, το οποίο χαρακτηρίζει ένα συγκεκριμένο τόπο και μέσω αυτού ο άνθρωπος έχει στιγματίσει την περιοχή δράσης του και έχει εκφράσει τις βαθύτερες πνευματικές ή  καλλιτεχνικές ανησυχίες του.

Στον οικισμό του Δραπανιά, εντοπίζονται τα εξής τοπόσημα:

• ο καθεδρικός ναός
• το δημαρχείο
• το δημοτικό σχολείο
• το καφενείο
• ο ενετικός πύργος

Αν και όλα τα παραπάνω κτήρια χαρακτηρίζονται με τον όρο τοπόσημα, διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζουν στον οικισμό. Πιο συγκεκριμένα, το σχολείο, το δημαρχείο και η εκκλησία αποτελούν κόμβους καίριας λειτουργικής σημασίας, καθώς εξυπηρετούν τον οικισμό και  η θέση τους επηρεάζει τη ζωή και δράση  των μόνιμων, κυρίως, κατοίκων. Στη συνέχεια, το καφενείο αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης των κατοίκων του χωριού, καθώς στο χώρο αυτό συγκεντρώνονται και συζητούν καθημερινά οι περισσότεροι άντρες του χωριού, πίνοντας τον πρωινό ή απογευματινό καφέ τους. Τέλος, μία άλλη περίπτωση τοπόσημου είναι αυτή του κτηρίου που λειτουργεί μόνο σαν σημείο αναφοράς για τους κατοίκους χωρίς απαραίτητα να γίνεται χρήση αυτού. Σε αυτήν την κατηγορία θεωρούμε ότι ανήκει ο ενετικός πύργος, ο οποίος, χάρη στο ραδινό και μεγαλοπρεπές σχήμα του είναι εύκολα διακριτός.

Παρακάτω, παρατίθενται ορισμένες πληροφορίες σχετικά με την εκκλησία, το σχολείο, το καφενείο και το δημαρχείο.

• ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Νικολάου και Εισοδίων Θεοτόκου, πολιούχος του Δραπανιά

Ο αρχικός καθεδρικός ναός οικοδομήθηκε την περίοδο της Ενετοκρατίας. Στη θέση του , όμως, κατασκευάστηκε εκ νέου η τωρινή  εκκλησία της ενορίας, της οποίας τα έργα ξεκίνησαν το 1850 και ολοκληρώθηκαν το 1880 . Τα εγκαίνια έλαβαν χώρα το 1896. Ο ναός είναι δίκλιτος, καμαροσκέπαστος και παρουσιάζει αξιόλογα λίθινα στοιχεία στο ιερό Βήμα, τις θύρες, τα παράθυρα και το καμπαναριό. Τα τελευταία χρόνια, πραγματοποιήθηκαν εργασίες αναπαλαίωσης του ναού. Πιο συγκεκριμένα, αφαιρέθηκαν τα πρόσθετα επιχρίσματα της αρχικής κατασκευής και έγινε επίχρυση με θηραϊκή γη με σκοπό να αναδειχθεί η άριστη λιθοδομή. Επιπλέον, το τσιμεντένιο καμπαναριό, πού είχε αντικαταστήσει το παλαιό κατεστραμμένο από κεραυνό το 1950, κατεδαφίστηκε και ανεγέρθηκε νέο, πέτρινο το 2004-2005. Το 2003, δυτικά του καθεδρικού, δωρήθηκε παλαιά κατεστραμμένη οικία 143, 23 τ.μ. από την  Αντωνία Πατεράκη. Στο χώρο αυτό καθώς και σε άλλα 110 τ.μ. πού αγόρασε η Ενορία, ανεγέρθηκε  Ενοριακό Κέντρο 231 τ.μ. (μαζί με τούς βοηθητικούς χώρους), το οποίο αποτελεί σημερινό πόλο έλξης και συνάντησης των ανθρώπων του  χωριού. Το 2008, η 28η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων συνέβαλε στη διαμόρφωση του πέτρινου προαύλιου του Ναού. Δυτικά αυτού, η ενορία διαμόρφωσε παιδική χαρά και χώρο πρασίνου.     Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι όλες οι εργασίες πού γίνονται στον καθεδρικό Ναό και γύρω από αυτόν έχουν την έγκριση της 28ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, καθώς αυτός είναι προστατευόμενο μνημείο, σύμφωνα με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού.

• το καφενείο

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, το καφενείο αποτελεί , ίσως,  τον πυρήνα ζωής του  Δραπανιά. Καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, ο εσωτερικός  χώρος του καφενείου, αλλά και η ημιυπαίθρια προέκταση του, λειτουργούν ως στέκι για τους άνδρες του χωριού. Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι στα περισσότερα ελληνικά χωριά, τα καφενεία αποτελούν χώρους συγκέντρωσης,  κυρίως, των ανδρών, ενώ οι γυναίκες αποφεύγουν να συχνάζουν σε αυτά.

• το δημαρχείο

Την περίοδο 1999 -2010, ο Δραπανιάς αποτελούσε έδρα του δήμου Μυθήμνης, ο οποίος συστάθηκε με το πρόγραμμα Καποδίστριας από τη συνένωση παλαιότερων κοινοτήτων της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου. Για το λόγο αυτό, οικοδομήθηκε ένα κτήριο(κτήριο 54 στο χάρτη) το οποίο λειτούργησε ως δημαρχείο την περίοδο εκείνη. Το 2010, όμως,  ο δήμος αυτός καταργήθηκε με την εφαρμογή του πρόγραμμα Καλλικράτης και εντάχθηκε στο νέο δήμο Κισσάμου . Για το λόγο αυτό, το δημαρχείο μεταφέρθηκε στον Κίσσαμο και το παρόν κτήριο πλέον λειτουργεί ως αγροτικό νοσοκομείο, ως ικα αλλά και ως υπηρεσία νερού.

• το δημοτικό σχολείο

Το δημοτικό σχολείο τοποθετείται εκτός του πυρήνα του οικισμού, πάνω στον περιφερειακό δρόμο που συνδέει το Δραπανιά με τα γειτονικά χωριά. Αναλυτικότερα, το σχολείο οικοδομήθηκε το 1913 και λειτουργεί μέχρι και σήμερα. Το κτήριο είναι νεοκλασικό, αλλά έχει αναπαλαιωθεί. Εκτός από τις τάξεις, το σχολείο περιλαμβάνει  χώρους αναψυχής και δημιουργίας, όπως γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών, βιβλιοθήκη, καθώς επίσης και θερμοκήπιο.