Περιγραφή Τοπικού Δομικού Συστήματος

«Αν καθώς είπε ο Λε Κορμπιζιέ, αρχιτεκτονική σημαίνει το σοφό, σωστό και υπέροχο παιχνίδι όγκων συναθροισμένων κάτω από το φως, τότε στους παλιούς οικισμούς της Σαντορίνης, έχεις μιαν αποκάλυψη από τις πιο αυθεντικές της δύναμης της αρχιτεκτονικής δημιουργίας. Πάνω σ' αυτό το αγέρωχο νησί, με το σημαδεμένο από τη μεγάλη γεωλογική περιπέτεια τοπίο, οι δρόμοι, τα σπίτια, οι αυλές και τ' άλλα της ανθρώπινης οίκησης στοιχεία, συνθέτουν πρωτόφαντα γλυπτικά συμπλέγματα, στερεομετρικούς σχηματισμούς όπου διημερεύουν εξαίσια ισορροπήματα φωτός και σκιάς, ωσάν από τα πριν λογαριασμένα. Και είναι όσα το μάτι βλέπει και μετράει τόσο αψεγάδιαστα στην πλαστική τους εντέλεια, και τόση των μεταξύ τους σχέσεων η μαγεία, που μπορεί να ξεχαστείς για μια στιγμή και να νομίσεις πως πρόκειται για είδωλα σε χώρο πλασματικό, ή για δημιουργήματα σύγχρονου καλλιτέχνη που δουλεύει στο πλαίσιο μιας αφηρημένης γεωμετρίας...».

Σάββας Κονταράτος, αρχιτέκτονας, από το βιβλίο «Σαντορίνη», του Μιχαήλ Δανέζη/1971. Διευθυντής Εκδοσης Εμμ.Α.Λιγνός.

Τα υπόσκαφα κτίσματα της Σαντορίνης είναι λαξευμένα στο κάθετο μέτωπο του στρώματος της «άσπας». Είναι θολωτά, σκαμμένα στο βράχο χωρίς θεμέλια, με στενή πρόσοψη και μεγάλο βάθος. Η στέγαση των κτισμένων τμημάτων τους γίνεται με θόλους ή σταυροθόλια με ένα είδος χυτής καλουπωτής κατασκευής. Τα υλικά τους είναι πέτρα (κόκκινη ή μαύρη) και η θηραϊκή γη.

Αυτά μαζί με τον ασβέστη δημιουργούν ένα πολύ ισχυρό κονίαμα.

Η θηραϊκή γη έχει μονωτικές ιδιότητες κι έτσι τα υπόσκαφα διατηρούνται δροσερά το καλοκαίρι και ζεστά το χειμώνα. Επίσης, αυτός ο τρόπος κατασκευής επιτρέπει τη δημιουργία μιας ποικιλίας μορφών με μεγάλη πλαστικότητα. Στους οικισμούς της Καλντέρας ο κοινόχρηστος και ο ιδιωτικός χώρος συνδέονται, ή και ταυτίζονται.

Μπροστά είναι η σάλα και πίσω η κρεβατοκάμαρα, που φωτίζεται και αερίζεται μέσω της σάλας. Ο διαχωριστικός τοίχος έχει ανοίγματα ίδια με τον εξωτερικό τοίχο –δηλαδή, πόρτα στη μέση, παράθυρα δεξιά και αριστερά κι ένα παράθυρο-φεγγίτη πάνω από την πόρτα. Η κουζίνα είναι μια μικρή και χαμηλή γωνία, που επικοινωνεί με τη σάλα. Η τουαλέτα παλιότερα ήταν έξω στην αυλή. Πολύ ενδιαφέροντα είναι τα υπόλοιπα στοιχεία της κατασκευής –όπως οι σκάλες και οι καμινάδες.

http://www.santorini.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=138&Itemid=15&lang=el