Η ιστορική πορεία του νησιού της Θήρας

Η κοινωνική, πολιτισμική και οικονομική εξέλιξη της Σαντορίνης έχει επηρεαστεί από πολλούς παράγοντες, κατά τη διάρκεια των αιώνων. Στα μέσα της τρίτης χιλιετίας π.Χ., δηλαδή κατά την Πρώιμη εποχή του Χαλκού, εμφανίζονται οι πρώτες ενδείξεις ζωής στη Σαντορίνη, οι οποίες και πληθαίνουν κατά τη Μέση εποχή του Χαλκού (1900-1600), όπως μαρτυρεί ο προϊστορικός οικισμός στην περιοχή του Ακρωτηρίου. Μετά την Προϊστορική έκρηξη ενός μεγάλου κεντρικού ηφαιστείου στο νησί, κατά την Ύστερη εποχή του Χαλκού, ο οικισμός αυτός καλύφθηκε από τέφρα και η φυσιογνωμία του νησιού άλλαξε. Δημιουργήθηκε ένα μοναδικό απογυμνωμένο τοπίο, σκεπασμένο με μια πληθώρα από ηφαιστιογενή παράγωγα, όπως τέφρα, κίσσηρη και διάφορα είδη γρανίτη.

Μετά τη μεγάλη έκρηξη εμφανίστηκαν ξανά κάτοικοι, πιθανότατα κατά το 13^ο π.Χ. αιώνα. Στη Σαντορίνη εγκαταστάθηκαν Φοίνικες, έπειτα Λακεδαιμόνιοι και κατά το 10^ο π.Χ. αιώνα, το νησί έγινε αποικία των Δωριέων. Κατά τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων, οι κάτοικοι της Σαντορίνης ανέπτυξαν κοινωνικές, αλλά και εμπορικές σχέσεις με τα γύρω νησιά, εξάγοντας προϊόντα τους, όπως το κρασί. 

Στη διάρκεια της Ενετοκρατίας (Λατινοκρατία), τα νησιά της Ελλάδος υπέφεραν από πειρατικές επιδρομές Φράγκων, Μουσουλμάνων αλλά και γηγενών. Το γεγονός αυτό ανάγκασε τους κατοίκους να δημιουργήσουν οχυρωμένους οικισμούς: τα Καστέλια (όπως το Καστέλι του Πύργου Καλλίστης). Τελικά το νησί, μετά από αλλεπάλληλες πειρατικές, τουρκικές επιθέσεις, παραχωρήθηκε ολοκληρωτικά στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.  
 Από τα χρόνια της Φραγκοκρατίας, εντοπίζονται στο νησί πέντε Καστέλια. Ο Σκάρος στο Ημεροβίγλι, το Καστέλι της Οίας, το Καστέλι του Πύργου - το οποίο θα αναλυθεί διεξοδικά στην πορεία της μελέτης-, το Καστέλι στο Εμπορείο και το Καστέλι στο Ακρωτήρι. 
 

Από την περίοδο της Τουρκοκρατίας και έπειτα, το νησί σημείωσε μεγάλη πρόοδο, τόσο στον τομέα της παραγωγής και των συναλλαγών, όσο και στον τομέα της γεωργίας και της ναυτιλίας. Δημιουργήθηκαν νέες κοινωνικές τάξεις, όπως αυτή των Καραβοκύρηδων και ο πληθυσμός αυξήθηκε αισθητά, αφού το νησί είχε αποκτήσει πλέον οικονομική ανεξαρτησία. Δυστυχώς η οικονομική παρακμή επήλθε γρήγορα, εξαιτίας τους σεισμού το 1956. Στη συνέχεια (από το 1970 και μετά), η Σαντορίνη αναδείχθηκε ως τουριστικό κέντρο και υπέστη ισοπεδωτικές επεμβάσεις.