Κτήριο Β23_Σχολαρχείο

Το κτήριο βρίσκεται κεντρικά του χωριού, νοτιοανατολικά της πλατείας.

Τα Σχολαρχείο αποτελεί το "λόγιο" κτίσμα του οικισμού, του οποίου η ανοικοδόμηση έγινε από Λαγκαδινούς μαστόρους και χρονολογείται  το 1868, σύμφωνα με την χαραγμένη επιγραφή στο μαρμάρινο υπέρθυρο της θύρας του ορόφου. Ο όροφος του κτίσματος λειτουργούσε ως σχολείο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ιδιαίτερα, το 1940,οπότε το Βελημάχι ήταν κεφαλοχώρι με 1200 κατοίκους και 150 παιδιά, αποτελούσε ένα από τα δύο σχολεία του οικισμού. Το δε ισόγειο υπήρξε άλλοτε  κατοικία με αποθηκευτικούς χώρους στο υπόγειο, άλλοτε δυο κατοικίες (εξ ου και οι δύο είσοδοι στην πρόσοψη)ή και μια κατοικία με καφενείο διαχωρισμένα με τσατμά. Σήμερα, δυστυχώς, αυτό το υπέροχο δείγμα λόγιας παραδοσιακής αρχιτεκτονικής έχει παντελώς εγκαταλειφθεί και κινδυνεύει να υποκύψει στις φθορές του.

Αποτελείται από τρία επίπεδα: το κατώι, το ανώι και τον όροφο. Το κατώι περιλαμβάνει τέσσερις θόλους συμμετρικά διατεταγμένους οι οποίοι χωρίζονται με λίθινους τοίχους. Οι τοίχοι διαθέτουν ανοίγματα για την επικοινωνία των χώρων μεταξύ τους.  Η πρόσβαση στον καθένα γίνεται από την νότια και βόρεια πλευρά του. Το μέσο ελεύθερο ύψος του κατωγιού είναι 2,60Μ.Η πρόσβαση στο ανώι, το οποίο δεν είναι επισκέψιμο, γίνεται από τη δυτική πλευρά του κτίσματος, η οποία αποτελεί και την πρόσοψή του, όπως και στον όροφο από εξώστη στον οποίο οδηγεί λίθινη σκάλα. Ο όροφος περιλαμβάνει τρεις χώρους, δυο μικρότερους στη βόρεια πλευρά και ένα μεγαλύτερο κεντρικό. Οι χώροι διαχωρίζονται μεταξύ τους με μπαγδατί. Το ελεύθερο ύψος του ορόφου είναι 3,20Μ.

Κατασκευή από μπετόν αποτελεί ο εξώστης της πρόσοψης ο οποίος έχει αντικαταστήσει παλαιότερο ξύλινο.

Το περίγραμμα του κτηρίου είναι 8,6Μ Χ 9,6Μ.

Το κτήριο καλύπτεται από τετράρριχτη στέγη με επικάλυψη από κεραμίδια.

Ο φέρων οργανισμός του κτηρίου αποτελείται από λίθινη περιμετρική τοιχοποιία πάχους 0,80Μ.