4. Πλατυμέτωπο

4. Το πλατυμέτωπο μεγάλο σπίτι

Μερικές φορές το σπίτι αυτού του τύπου σχηματίζεται απο δυο ή τρια δωμάτια κατά παράθεση.

Το πλατυμέτωπο σπίτι (όπως αναφέρθηκε) αποτελείται κυρίως απο έναν κατοικήσιμο χώρο και βοηθητικούς εκατέρωθεν του, με τα ανοίγματα και την είσοδο πάντοτε απο την μακρια πλευρά – στην όψη, το «μέτωπο» του σπιτιού. Είναι ο χαρκατηριστικός τύπος σπιτιού στα χωριά των Μεσογείων, αλλά και στα Λιόσια, τη Χασιά, το Μενίδι κυρίως.

Το μεγάλο δωμάτιο, στο οποίο άναβε φωτιά και μαζευόταν όλη η οικογένεια για φαγητό και ύπνο κυρίως, ονόμαζαν στα Μεσόγεια μεγάλο σπίτι. Είχε πάντα τη θέση του στην καλύτερα προσανατολισμένη πλευρά του συγκροτήματος που τα στοιχειώδη ανοίγματα της όψης ελάχιστα επέτρεπαν τον ηλιασμό του. Χτιζόταν ευρύχωρο για να χωρέσει την πολυμελή οικογένεια και τα ζώα του σπιτιού (όπως την αγελάδα, τα πρόβατα και τα κατσίκια, που τότε συγκατοικούσαν με τον άνθρωπο), καθώς και την σοδειά που θα έθρεφε την οικογένεια. Ουσιαστικά αυτός ο χώρος είναι το κέντρο του συγκροτήματος

Το σπίτι στρέφεται προς την αυλή, ποτέ προς το δρόμο και βέβαια προς αυτή ανοίγεται το μοναδικό μικρό παράθυρο που διαθέτει ο χώρος διημέρευσης, καθώς και η χαμηλή δίφυλλη πόρτα της κατοικίας. Τα ανοίγματα έχουν συνήθως τοξωτό χτίσιμο και ευθύγραμμο υπέρθυρο απο τρια-τέσσερα ξύλα καλυμμένα με σοβά. Δίπλα στη πόρτα, μια δεύτερη ανοίγεται στο στάβλο που βρίσκεται σε επαφή με τη κατοικία.

Χαρακτηριστικά Πλατυμέτωπου

• Μεγάλο Σπίτι - Κύριος κεντρικός χώρος διημέρευσης και εκατέρωθεν αναπτύσσονται βοηθητικοί χώροι.Αντίστοιχο με μακρυνάρι, αλλά εκεί έχουμε γραμμική εξέλιξη με αρχή τον χώρο διημέρευση. Είχε πάντα τη θέση του στην καλύτερα προσανατολισμένη πλευρά του συγκροτήματος που τα στοιχειώδη ανοίγματα της όψης ελάχιστα επέτρεπαν τον ηλιασμό του. Χτιζόταν ευρύχωρο για να χωρέσει την πολυμελή οικογένεια και τα ζώα του σπιτιού (όπως την αγελάδα, τα πρόβατα και τα κατσίκια, που τότε συγκατοικούσαν με τον άνθρωπο, καθώς και την σοδειά που θα έθρεφε την οικογένεια. Ουσιαστικά αυτός ο χώρος είναι το κέντρο του συγκροτήματος

• Aνοίγματα και είσοδος πάντοτε στην μακρια πλευρά – στην όψη, το «μέτωπο» του σπιτιού
• Το σπίτι στρέφεται προς την αυλή , ποτέ προς το δρόμο και βέβαια προς αυτή ανοίγεται το μοναδικό μικρό παράθυρο που διαθέτει ο χώρος διημέρευσης, καθώς και η χαμηλή δίφυλλη πόρτα της κατοικίας
• Τα ανοίγματα έχουν συνήθως τοξωτό χτίσιμο και ευθύγραμμο υπέρθυρο απο τρια-τέσσερα ξύλα καλυμμένα με σοβά. Δίπλα στη πόρτα, μια δεύτερη ανοίγεται στο στάβλο που βρίσκεται σε επαφή με τη κατοικία

[πηγή : Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, Τόμος Πέμπτος, Πελοπόννησος Β' - Στερεά Ελλάδα, Εκδοτικός Οίκος "Μέλισσα", σ. 226, 1988]

Πηγή φωτογραφίας: Google Earth, Παιανία.