Εξέλιξη - Ανάπτυξη

Ο οικισμός του Λιμανιού ξεκίνησε να αναπτύσσεται  πολύ πριν τον ορεινό οικισμό του Γέρακα. Από το οδοιπορικό του Παυσανία χρονολογούμε την αρχή του σημερινου οικισμου Λιμάνι Γέρακα (αρχική ονομασία Ζάρακας) περίπου το 1200 π.Χ.. Ο οικισμός ίσως να ξεκίνησε από τη σημερινή θέση της ακρόπολης και αργότερα εξαπλώθηκε κάτω.

Ο ορεινός οικισμός αρχίζει να αναπτύσεται σχεδόν 2 χιλιετίες αργότερα. Οι λόγοι ανάπτυξής του θεωρούμε ότι είναι η εγκατάσταση σλάβων στον ελλαδικό χώρο, καθώς και η ανάγκη προστασίας των κατοίκων του Λιμανιού από θαλάσσιους εισβολείς.

Όσον αφορά τον ορεινό οικισμό του Ιέρακα υποθέτουμε ότι η ανάπτυξη του άρχισε από το υψηλότερο σημείο του σημερινού οικισμού, καθώς σε αυτό το μέρος παρατηρείται πυκνότερη δόμηση αλλά και πολλά εγκαταλελειμμένα κτίρια. Επίσης, από μαρτυρίες κατοίκων συμπεραίνουμε ότι τα παλαιότερα κτίρια του χωριού βρίσκονται στο βόρειο τμήμα.

Βέβαια, δεν αποκλείεται η ανάπτυξη του οικισμού να ξεκίνησε απο δύο ή τρεις πυρήνες ταυτόχρονα. Καταρχάς, η πυκνή δόμηση και το στενό οδικό δίκτυο παρατηρούνται σε ακόμα δύο σημεία του Ιέρακα. Γνωρίζουμε, επιπλέον, ότι ο οικισμός χωρίζεται σε γειτονιές δημιουργημένες από διαφορετικές οικογένειας. Επομένως, είναι πολύ πιθανόν να δημιουργήθηκαν επιμέρους οικιστικές ενότητες σε διάσπαρτα σημεία της πλαγιάς, τα οποία αργότερα εξαπλώθηκαν και ενώθηκαν μέσω δικτύου δρόμων, δημιουργώντας τον οικισμό που βλέπουμε σήμερα. Όμως, δεν είμαστε σίγουροι αν αυτοί οι πυρήνες δημιουργήθηκαν και εξαπλώθηκαν ταυτόχρονα ή σε διαφορετικές χρονικές περιόδους.