Καστανίτσα (Β)

Εξέλιξη - Ανάπτυξη

Γραμμική ανάπτυξη οικισμούΧάρτης χρήσεωνΓενική άποψη οικισμού από τον Πύργο ΚαψαμπέληΆποψη τμήματος του οικισμούΆποψη Πύργου Καψαμπέλη

Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ

Η Καστανίτσα ή Καστάνιτσα είναι ορεινό χωριό της Αρκαδίας, χτισμένο στις πλαγιές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 840 μέτρων. Ανήκει στα Τσακωνοχώρια, στα χωριά δηλαδή που ιδρύθηκαν από Τσάκωνες.

Το χωριό διατηρεί αναλλοίωτη την παραδοσιακή τσακώνικη αρχιτεκτονική με τα χαρακτηριστικά πυργόσπιτα με τις στέγες από τοπικό σχιστόλιθο.

Στην κορυφή του βόρειου υψώματος πάνω από τον οικισμό, διατηρούνται ερείπια του Πύργου Καψαμπέλη, που χτίστηκε από Βυζαντινούς τον 14ο αιώνα με σκοπό την οχύρωση της περιοχής.

Ο πύργος αποτελεί «πυρήνα» του οικισμού. Τα ερείπια του Βυζαντινού Πύργου που δεσπόζει από τον λόφο με πανοραμική θέα σε όλο τον οικισμό αλλά και μακριά μέχρι τις κορυφές του Πάρνωνα με τα καστανοδάση, τα έλατα, τα πεύκα.

Σε πλήρη μορφή ο Πύργος ήταν δίπατος, ξεπερνούσε σε ύψος τα οκτώ μέτρα, ενώ τα πέτρινα τοιχία ήταν περίπου ενάμιση μέτρο και κυκλικά είχε παντού πολεμίστρες. Την εποχή της Τουρκοκρατίας αποτελούσε σημαντικό καταφύγιο για τους κατοίκους και δεν ήταν λίγες οι μάχες που δόθηκαν με επιτυχία μέσα από τα τείχη του.

Γύρω στο 1810 ο Πύργος συντηρήθηκε με έξοδα του Καστανιτσιώτη Οπλαρχηγού Καψαμπέλη και προς τιμή του οι Καστανιτσιώτες τον ονόμασαν Πύργο του Καψαμπέλη.

Ο Πύργος δυστυχώς γκρεμίσθηκε το 1948, την εποχή του Εμφυλίου Πολέμου και σήμερα υπάρχουν τα ερείπια του. Για την ανάβαση των επισκεπτών υπάρχει πλακοστρωμένο μονοπάτι με ξύλινη περίφραξη.

Η ανάπτυξη του οικισμού χαρακτηρίζεται από το ισχυρό αμυντικό σύστημα και τη γραμμική διάταξη των σπιτιών. Τον οχυρωματικό χαρακτήρα του χωριού επιβεβαιώνουν και τα πέτρινα πυργόσπιτα με τις πολεμίστρες και τις κατοχύστρες (οπές χρησίμευαν για σκόπευση με το τουφέκι ή τη χύτευση βραστού λαδιού εναντίων των αντιπάλων).

 Το χωριό, διαμορφώνεται από δύο συνοικίες, του Γαλατά, και του Παλιάμπελου, που έχει τις γειτονιές Λατσέικα, Γουδιά, Σέλα και την γειτονιά του Πύργου. Τα «Αντωνέικα», τα «Φριτζιλέικα» και τα «Ξυγκέικα» είναι κάποιες από τις μικρές γειτονιές του Γαλατά. Η ονομασία τους προέρχεται από την πατριαρχική δομή της οικογένειας.

Όταν ένα παιδί δημιουργούσε οικογένεια, ο πατέρα έχτιζε ένα σπίτι πάντα κοντά στο πατρικό. Σε προβιομηχανικές κοινωνίες οι οικογένειες είχαν τα δικά τους ζώα διατηρώντας έτσι τη αυτάρκειά τους.

 

Πηγές: