Καστανίτσα (Β)

Πληθυσμιακά Στοιχεία, Οικονομικές και Παραγωγικές Δραστηριότητες

Φωτογραφία απ' τη γιορτή καστάνου 1983Κάτοικοι χωριούΠαραδοσιακό καφενείο που λειτουργεί μέχρι και σήμεραΚαστανιτσιώτης εργάτης

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ-ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Από τα μεσαιωνικά χρόνια, που συνοικίστηκε, ως τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες του 20ου αιώνα η Καστάνιτσα ήταν κεφαλοχώρι με συγκροτημένη κοινωνική και οικονομική δομή. Ο πληθυσμός της, παρά τις πολεμικές περιπέτειες της και την έντονη μετανάστευση, δεν παρουσίαζε μεγάλες διακυμάνσεις. Ενδεικτικά ο πληθυσμός της Καστάνιτσας το 1851 ανερχόταν στους 756 κατοίκους, το 1896 στους 572, το 1940 στους 798 και το 1951 στους 656 κατοίκους.

Σήμερα, οι μόνιμοι κάτοικοι, σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ανέρχονται στους 175. Τις τελευταίες δεκαετίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., σημειώνεται δραματική μείωση του πληθυσμού. Ενδεικτική είναι η μείωση μεταξύ των ετών 2001 και 2011 η οποία υπολογίζεται στους 216 κατοίκους. Αυτή η εγκατάλειψη του οικισμού, σύμφωνα με μαρτυρίες των κατοίκων, έχει να κάνει με την αποδήμησή τους στα μεγάλα αστικά κέντρα ή στη μετανάστευση στο εξωτερικό. Παρ’ όλα αυτά παρατηρήθηκαν περιπτώσεις κατοίκων που επέστρεφαν από τα αστικά κέντρα που κατοικούσαν στον οικισμό προκειμένου να συμβάλουν στη διατήρηση αυτού και της παράδοσής του. Η υπερπόντια μετανάστευση προς την Αμερική σημειώθηκε την περίοδο 1905-1930 και 1945-1970 και προς την Αυστραλία μεταπολεμικά κυρίως στη δεκαετία του 1960.

Οι κάτοικοι ασχολούνταν με την κτηνοτροφία, τη γεωργία, την υλοτομία και τις μεταφορές. Κύριες οικονομικές πηγές του χωριού το πλούσιο καστανόδασος και η ασβεστοποιία. Το καστανόδασος προσφέρει μια μεγάλη πηγή ξυλείας για τη περιοχή. Επιπλέον οι καρποί των δέντρων και η συγκομιδή τους, από τους οποίους πήρε το όνομα της η περιοχή, έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση της ταυτότητας του οικισμού. Έτσι, αυτός έχει εξελιχθεί σε αξιόλογο τουριστικό προορισμό. Ειδικά στα τέλη Οκτωβρίου λαμβάνει χώρα, σε περιοχή λίγο πιο έξω από τον οικισμό, η γιορτή του καστάνου, η οποία το 2018 προσέλκυσε περίπου 6000 άτομα.

Η ασβεστοποιία ήταν ο δεύτερος μεγάλος κλάδος παραγωγής της Καστανίτσας. Σχεδόν το σύνολο της ποσότητας ασβέστη που παράγεται πηγαίνει στην Αθήνα. Σήμερα παραμένει μόνο ένα ασβεστοκάμινο ενεργό. Ένα μικρό ποσό, μόνο, της παραγωγής χρησίμευε στο χωριό ως μέσο απολύμανσης των κτιρίων κάθε εξάμηνο, ενώ σήμερα κυρίως για τη διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα του χωριού.

Επιπλέον, η Καστάνιτσα χάρη στην οχυρή της θέση αποτελούσε εμπορικό κόμβο που ήλεγχε τη ροή προϊόντων από και προς τη θάλασσα. Αυτός ο χαρακτήρας της συνέβαλε στη διακίνηση κεφαλαίων στο χωριό που βοήθησε στην ανάπτυξή του. Κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας, μάλιστα, αυτή διατηρούσε ένα ιδιότυπο καθεστώς ελευθερίας όσον αφορά την εκμετάλλευση του εμπορίου.

Πηγές:

  • Λαογραφικό Μουσείο Καστάνιτσας
  • https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CF%84%CF%83%CE%B1_%CE%91%CF%81%CE%BA%CE%B1%CE%B4%CE%AF%CE%B1%CF%82