ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ - ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Ο οικισμός της Καστάνιτσας αποτελεί το αρχαιότερο Τσακωνοχώρι του Πάρνωνα με ιστορία επτά και πλέον αιώνων και ένα από τα αρχαιότερα ορεινά Κυνουριακά χωριά. Βρίσκεται σε μια αμφιθεατρική θέση στην πλαγιά του Πάρνωνα πάνω σε ένα στενόμακρο λόφο σε υψόμετρο 845μ., κτισμένος κατά μήκος του αυχένα που συνδέει δύο υψώματα. Χαρακτηριστικό είναι το μεγάλο καστανόδασος που περιβάλλει τον οικισμό (4.100 στρμ.) από όπου και πήρε το όνομά του ο οικισμός. Το δάσος αυτό, με καστανιές, πλατάνια και έλατα, σε συνδυασμό με τις δύο πολύφυτες ρεματιές, που τον περιβάλλουν στα χαμηλότερα σημεία του, συγκροτούν το ιδιαίτερο ανάγλυφο της περιοχής.
Στην κορυφή του βόρειου υψώματος πάνω από τον οικισμό, διατηρούνται ερείπια του παλιού πύργου Καψαμπέλη, που χτίστηκε από Βυζαντινούς του Δεσποτάτου του Μυστρά, τον 14ο αιώνα με σκοπό την οχύρωση της περιοχής. Η ανάπτυξή του, όπως φαίνεται απ’ τη διάρθρωση των κτισμάτων του χωριού, διαθέτει οχυρωματικό χαρακτήρα, καθώς πρώτα πλαισίωναν τον πύργο και την κορυφή του λόφου και μετέπειτα εξαπλώθηκαν προς τις πλαγιές. Οι οπτικές φυγές είναι περιορισμένες και το τοπίο παρουσιάζει μια εσωστρέφεια αφού το χωριό δεν επικοινωνεί με τα γειτονικά χωριά παρά μόνο με την απέναντί του συνοικία, τον Γαλατά. Γύρω περιμετρικά απλώνεται πυκνό δάσος από έλατα και καστανιές.
Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στα σπίτια προέρχονται από τους φυσικούς πόρους του Πάρνωνα -πέτρα, ξύλο καστανιάς και σχιστόλιθους-, γεγονός που προσδίδει αρμονία στη μορφή του οικισμού με το φυσικό περιβάλλον. Οι στέγες από σχιστόπλακες χρησίμευαν για την προστασία από το κρύο και τις χιονοπτώσεις, ενώ ακόμα μέχρι και σήμερα το χωριό διαθέτει λατομείο. Τα πετρόκτιστα σπίτια είναι βαμμένα πλέον λευκά με ασβέστη τον οποίο ανέκαθεν η περιοχή παράγει.
Πηγές: