Τοίχοι

ΤΟΙΧΟΙ 

Κατά την μελέτη των κατακόρυφων δομικών στοιχείων αναλύθηκαν τα ποικίλα συστήματα τοιχοποιίας. Οι λίθινες τοιχοποιίες αποτελούν το κύριο φέρων στοιχείο των κτιρίων του οικισμού, αλλά επιπλέον εμφανίζονται και στην διαμόρφωση του δημόσιου χώρου ως ξεροληθιές. Οι πέτρινοι τοίχοι των οικημάτων, με τα πάχη τους να ποικίλουν (συνήθως πάχους 50 - 70 εκ.), αποτελούνται είτε από 2, είτε από 3 στρώσεις λίθων, με τις ενδιάμεσες να είναι μικρότερες πέτρες και να έχουν υποστεί ελάχιστη επεξεργασία. Οι πέτρες τοποθετούνται έτσι ώστε να μην δημιουργούνται κατακόρυφοι αρμοί, ενώ στην πλειονότητα των κατασκευών οι τοιχοποιίες λειτουργούν και ως τοίχοι αντιστήριξης, λόγω της σχέσης των κτιρίων με το έντονο φυσικό ανάγλυφο.

Εσωτερικά οι φέρουσες τοιχοποιίες ενισχύονται με ένα σύστημα ξύλινων πλαισίων που περιζώνουν την κατασκευή, τις ξυλοδεσιές. Πρόκειται για ζεύγη ξύλινων δοκαριών που διατρέχουν κατά μήκος τους τοίχους εντός του πάχους τους  και συναντώνται ανά διαστήματα περίπου των 50 - 70 εκ. Τα ζεύγη αυτά ενώνονται κατά την άλλη έννοια μεταξύ τους με κάθετα ξύλα, τις κλάπες. Έσι, δημιουργούνται ενισχυμένες ζώνες περίσφιγξης, που ενισχύουν τη συνεργασία των κάθετων τοίχων μεταξύ τους και με τη στέγη, αποτελώντας στοιχεία αντισεισμικής ενίσχυσης της κατασκευής.  Λόγω των ξυλοδεσιών, το μεγαλύτερο μέρος του οικισμού έχει γλιτώσει την κατάρρευση. Στην περίπτωση της μελέτης των ξυλοδεσιών του αρχοντικού Ζαρίμπα, οι διαμήκεις ενισχύσεις αποτελούνται από μακρία δοκάρια διατομής 10Χ10 εκ., με τις κλάπες επίσης 10Χ10 εκ. να τοποθετούνται ανά 65 εκ, καρφωτές. Οι κατακόρυφες ζώνες έχουν αποστάσεις 70 εκ. Στο εξωτερικό του κτιρίου οι ξυλοδεσιές δεν είναι ορατές, ενώ στο εσωτερικό είναι ορατές μόνο στο ισόγειο, που δεν έχει εφαρμοστεί σοβάς.

Η επεξεργασία των λιθοδομών διαφέρει από κτίριο σε κτίριο, με την επικρατέστερη να είναι η αργολιθοδομή. Πρόκειται για ακατέργαστες πέτρες με ελάχιστη επεξεργασία και μεγέθη που ποικίλουν, η σύνδεση των οποίων επιτυγχάνεται με τη χρήση κονιάματος. Το εύρος των λίθων ποικίλει, από τις περισσότερο ακανόνιστες με έντονες διαφορές στα μεγέθη, έως τις πιο πολυγωνικά τοποθετημένες αφότου πρώτα έχουν υποστεί ελαφρά επεξεργασία. Στους γωνιόλιθους ωστόσο κάθε κτιρίου, παρατηρούμε ημιλαξευτές ή και λαξευτές πέτρες, όπως επίσης και γύρω από τα ανοίγματα. Οι γωνιόλιθοι φτιάχνονται με τον διαδεδομένο τρόπο, όπου έχουμε μεγάλους λίθους με τους μεγάλους τους άξονες εναλλάξ παρατεταγμένους στις δύο διευθύνσεις. Σε ελάχιστες περιπτώσεις, που πιθανόν να συνδέονται με ακριβότερες κατασκευές, συναντάται και λαξευτή τοιχοποιία. 

Στην πλειονότητα των κτιρίων δεν εφαρμόζεται εξωτερικό επίχρισμα σοβά αφήνοντας ορατή την λίθινη κατασκευή, ενώ εσωτερικά υπάρχει. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι διάφορες επεξεργασίες του σοβά στους αρμούς των λιθοδομών. Το φάσμα ποικίλει από τους πιο λεπτούς και διακριτικούς, που αφήνουν την πέτρα να αναδειχθεί, έως τους πιο άκομψους (πιθανώς μεταγενέστερη επέμβαση) με έντονες γραμμικές διακοσμητικές χαράξεις και περισσότερη ποσότητα κονιάματος.

Ακόμα, οι λίθινες κατασκευές που πλαισιώνουν τον δημόσιο χώρο, οι αναλημματικοί τοίχοι και οι μαντρότοιχοι, στην πλειονότητα τους είναι ξερολιθιές από ακατέργαστες λίθους, χωρίς χρήση συνδετικού κονιάματος. Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι αποτμήσεις γωνιών κτιρίων, σε βασικά σημεία δημόσιων δρόμων - μονοπατιών, που ανάγονται στην εποχή που υπήρχε εντονότερη κίνηση ζωήλατων οχημάτων εντός του οικιστικού ιστού.