Γενικά στοιχεία για την ευρύτερη περιοχή

Το γεωγραφικό διαμέρισμα της Ηπείρου εκτείνεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Ελλάδος. Συνορεύει βόρεια με την Αλβανία, ανατολικά με το γεωγραφικό διαμέρισμα της Μακεδονίας, δυτικά με το Ιόνιο πέλαγος και νότια με την Αιτωλοακαρνανία. Έχει έκταση … και ο πληθυσμός του γεωγραφικού διαμερίσματος ανέρχεται σήμερα στους … κατοίκους.

      Η Ήπειρος πέρασε από πολλά χέρια στην πορεία της Ιστορίας. Κατοικούνταν από την αρχαιότητα, ενώ κατά τα Ελληνιστικά χρόνια αποτελούσε το Βασίλειο της Ηπείρου το οποίο τελούσε υπό την εξουσία του φημισμένου βασιλιά Πύρρου. Κατά τα Ρωμαϊκά χρόνια γνώρισε εμπορική ανάπτυξη ιδίως στις παράκτιες περιοχές της, καθώς και αναβάθμιση του οδικού της δικτύου με την κατασκευή της Εγνατίας οδού. Αργότερα αποτέλεσε τμήμα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και στη συνέχεια του Βυζαντίου. Μετά την Άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους κατά το 1204,  αποτέλεσε τμήμα του ανεξάρτητου Δεσποτάτου της Ηπείρου, με πρωτεύουσα την Άρτα, που ιδρύθηκε από τον Μιχαήλ Α’ Κομνηνό Δούκα. Η περιοχή καταλήφθηκε τμηματικά από Σερβικές και Αλβανικές δυνάμεις, ενώ για ένα μικρό διάστημα ελεγχόταν από Ενετικό οίκο, προτού περιέλθει στην Οθωμανική κατοχή. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, η ιδιαίτερη γεωμορφολογία του εδάφους, με τα απόκρημνα όρη και πλαγιές, καθιστούσε ιδιαίτερα δύσκολη την πλήρη επιβολή της εξουσίας από την Οθωμανική αυλή.Επί Τουρκοκρατίας η Ήπειρος διατηρούσε πλήθος προνομίων, με βασικότερο την αυτοδιοίκηση ορισμένων οικισμών. Σε αυτό συνέβαλε τόσο το άγονο έδαφος της Ηπείρου όσο και οι υψηλές θέσεις που κατείχαν Ηπειρώτες, κυρίως οι Ζαγορίσιοι, στην Κωνσταντινούπολη. Είναι αλήθεια ωστόσο, πως η ανάπτυξη της Ηπείρου δεν ήταν ομοιόμορφη, καθώς είναι εμφανής η διαφορά πλούτου μεταξύ των οικισμών της, που εκφράζεται πρωτίστως μέσω της αρχιτεκτονικής των κατοικιών.

      Από την Ήπειρο κατάγονται οι περίφημοι οικοδόμοι ( μάστορες ) που κατασκεύασαν εξαιρετικά κτήρια και έργα υποδομής σε όλη την Ελλάδα. Εκεί ευρίσκονται οι περίφημοι οικισμοί τους, τα γνωστά « Μαστοροχώρια » . Η περιοχή της Ηπείρου επί Τουρκοκρατίας, βρίσκονταν σε αναταραχή λόγω μετακινήσεων του πληθυσμού και συγκρότησης νέων εστιών κατοίκησης. Η ένωση των τοπικών πληθυσμών δημιούργησε τότε, νέους οικισμούς. Οι κάτοικοι που τους συγκροτούσαν ήταν πάντοτε ομόθρησκοι και χριστιανοί, εξαιτίας του φόβου των εξισλαμισμένων τιμαριούχων, οι οποίοι κατέστρεφαν κατά καιρούς οικισμούς, με πιο γνωστό αυτόν της Μοσχόπολης το 1769.