Ιστορικά Στοιχεία

Ιστορικά – αρχαιολογικά 

Ελάχιστα στοιχεία γνωρίζουμε για την ιστορία του χωριού. Στα μέσα του 16^ου αιώνα έχουμε την πρώτη γραπτή μαρτυρία του χωριού ως κατοικημένο τόπο. Αποτελούσε ιδανική τοποθεσία για την δημιουργία οικισμού, γιατί βρισκόταν σε ύψωμα, σε τοποθεσία φυσικά οχυρή, με αρκετά πλατώματα και μεγάλη ποσότητα νερού. Επιπλέον, διέθετε δύο φυσικά λιμάνια, στους όρμους των Εμπρός και Πίσω Γιαλίων.
 Συγκριτικά με τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων, οι πληροφορίες που έχουμε από ανασκαφικές έρευνες στην Άνδρο είναι ελάχιστες. Η μοναδική αναφορά για τις αρχαιότητες των Στενιών περιλαμβάνεται στο έργο του Δ.Π.Πασχάλη Η Άνδρος, 1925, όπου διαβάζουμε σχετικά πως «Εις Στενιές ίχνη αρχαίων τειχωμάτων. Η θέσις Ελληνικά». Με την ονομασία «Ελληνικά» χαρακτηρίζεται κάθε τόπος όπου υπάρχουν ίχνη αρχαίων λειψάνων. Μία έρευνα του Δ.Πολέμη το 1970, βεβαίωσε την παρουσία οστράκων (θραύσματα πήλινων αγγείων) και την ύπαρξη αρχαίου τοίχου.

Εξέλιξη μορφής οικισμού

Από τις αρχές του 20^ου αιώνα ξεκίνησε στις Στενιές μια επαναστατική προσπάθεια ανακαίνισης και εκσυγχρονισμού της Στενιώτικης κατοικίας. Αρχικά απέβλεπε στην ανέγερση του ανωγείου της κατοικίας (πανωσήκωμα) με κεραμοσκεπή, καταργώντας τη στέγη από πηλό και σε δεύτερο στάδιο στην οικοδόμηση νέων σύγχρονων διώροφων κατοικιών, με αποτέλεσμα  μέχρι και το 1940 το χωριό να έχει πλήρως αλλάξει μορφή. Κύριοι υπεύθυνοι των αλλαγών αυτών ήταν ο Αριστείδης Διαπούλης και ο Γιαννούλης Φούντος, όπου εργάστηκαν εμπειρικά  χτίζοντας κατοικίες στην Αθήνα, μαθαίνοντας το μπετόν αρμέ και την τεχνική κατασκευής καλουπιών.
 Το φθινόπωρο του 1922, ηλεκτροδοτείται για πρώτη φορά η Χώρα της Άνδρου, από την εταιρία του Δημάρχου Άνδρου Μηχάλη Σ. Πολέμη. Το ρεύμα λειτουργεί από τις 6 το απόγευμα μέχρι τη 1 την νύχτα και παρατείνεται μέχρι τις 5 το πρωί κατά τις κοινωνικές εκδηλώσεις. Το Δεκέμβριο του ’55 το υπάρχον δίκτυο αναβαθμίζεται και λίγο καιρό αργότερα παραδίδεται στη ΔΕΗ, όπου και επεκτείνεται μέχρι τις Στενιές.