Ιστορικά Στοιχεία

Προέλευση ονομασίας :

Τα Νιάτα χτίστηκαν τα τελευταία χρόνια  της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Υπάρχουν δύο εκδοχές για την ονομασία του χωριού. Σύμφωνα με την πρώτη το 1398 ο Θεόδωρος Παλαιολόγος, Δεσπότης του Μυστρά δίνει άδεια να εγκατασταθούν στη Λακωνία 10.000 βορειοηπειρώτες με τις οικογένειές .Μαζί με τους ντόπιους δημιούργησαν ένα χωριό που ο Δεσπότης του Μυστρά ονόμασε ‘’Νετάτα’’ ή ‘’Ντάτα’’ από τη βυζαντινή λέξη ’’νεότα ‘’ = ‘‘ νεότης’’ .

Σύμφωνα με τη δεύτερη το  1389  το χωριό είχε ελάχιστους μόνιμους κατοίκους,  λόγω της έλλειψης νερού στην περιοχή που περιόριζε τη δυνατότητα καλλιέργειας της γης , έτσι η περιοχή χρησίμευε ως βοσκότοπος για τα κοπάδια των κτηνοτρόφων από τα γύρω χωριά  (Κρεμαστά, Πιαταλούτσα).Έτσι προέκυψε η ονομασία ‘’Στανάτα’’ (στάνη).

Σημαντικά γεγονότα :

• Την 26η Μαρτίου 1821 πολλοί μαχητές από Νιάτα υπό την αρχηγία του Γρηγορίου Μοίρα έλαβαν μέρος στην πολιορκία της Μονεμβασίας.
• Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1825 τα στρατεύματα του Ιμπραήμ έκαψαν και λεηλάτησαν το χωριό.
• Στις 18 Σεπτεμβρίου του 1825 πραγματοποίησαν βίαιη αρπαγή 74 παιδιών (παιδομάζωμα) και 7 γυναικών .Όταν οι γονείς προσπάθησαν να σώσουν τα παιδιά τους οι στρατιώτες εκτέλεσαν 30 άντρες και τους δύο ιερείς του χωριού.
• Το 1905 κτίζεται το σχολείο του χωριού, χορηγία του Ανδρέα Συγγρού.
• Το 1913 εγκαινιάζεται η Εκκλησία των Παμμεγίστων Ταξιαρχών.
• Στις 27 Απριλίου του 1941 το χωριό βομβαρδίζεται από τους Γερμανούς. Την επόμενη μέρα τα στρατεύματα μπαίνουν στο χωριό, όπως αναφέρεται στο ημερολόγιο του Αθανάσιου Σάκκαρη.
• Τη δεκαετία του 1950 η μετανάστευση προς χώρες του εξωτερικού φτάνει στο αποκορύφωμά της.
• Το 1951 ιδρύεται ο Αγροτικός Συνεταιρισμός και κατασκευάζεται το εργοστάσιο.
• Το 1993 εγκαινιάζεται το Ενοριακό Πνευματικό κέντρο επί εφημερίας του π. Βασιλείου Κληρονόμου ,με χρήματα ομογενών και κατοίκων του χωριού.