Τυπολογία

Στον οικισμό του Εκκλησοχωρίου συναντάται ένας μοναδικός τύπος κάτοψης στα κτίρια, που αναπτύσσονται γραμμικά στον κεντρικό δρόμο. Στη γραμμική αυτή πορεία τα κτήρια βρίσκονται διαφορετικά προσανατολισμένα, με ποικίλους τρόπους πρόσβασης και διαμορφώνουν μία ιδιαίτερη κορυφογραμμή.  Βάση αυτών των διαχωρισμών αναδεικνύονται τρεις κατηγορίες τύπων δόμησης.

Στην πρώτη κατηγορία η συνθετική επιλογή δόμησης των κτιρίων αναφέρεται στη διαδικασία εισόδου. Βάση του κριτηρίου αυτού αναγνωρίζονται δύο κατηγορίες κτισμάτων, δίχωρα και μονόχωρα. Σε κάθε μία από αυτές η είσοδος διαφέρει, καθώς στην πρώτη η πρόσβαση γίνεται απευθείας από τον δρόμο, στην δεύτερη διαπερνά την αυλή ενώ στην τρίτη συναντάται και σκάλα.Στη περίπτωση που συναντάμαι και σκάλα συνηθίζεται να βρίσκουμε και καμάρες στο ισόγειο.

Η δεύτερη κατηγοριοποίηση αφορά τους ιδιωτικούς υπαίθριους χώρους. Πρώτο κριτήριο είναι η τοποθέτηση της αυλής στο οικόπεδο με τη διάκριση σε μετωπικές, πλευρικές και περιμετρικές. Αλληλένδετο στοιχείο επιλογής είναι και ο προσανατολισμός τους σχετικά με το κτίριο. Επί των πλείστων οι αυλές κατατάσσονται σε βόρειες και νότιες.

Τέλος, διαχωρίζουμε τα κτίρια σύμφωνα με τον όγκο τους. Επικρατέστερα αναγνωρίζονται τα μονώροφα και διώροφα. Συγκεκριμένα τα κτίρια που αναπτύσσονται σε δεύτερο όροφο διαφέρουν κατά όγκο εξαιτίας της χαμηλής ή υψηλής οροφής τους.

Κλειστά Ισόγεια Σπίτια

Από την κατηγορία των κλειστών ισόγειων σπιτιών,πολύ λίγα δείγματα σώζονται ως σήμερα λόγω προφανώς της σχετικής ευτέλειας των κατασκευών τους.Υπάρχουν όμως ενδείξεις ότι σε παλαιότερες εποχές θα ήταν περισσότερα σε αναλογία με τα διώροφα και σε αρκετές περιπτώσεις θα αποτελούσαν ασφαλώς τον κανόνα.Εμφανίζουν χαρακτηριστικές ιδιοτυπίες ως προς το όλο ύφος και την ποιότητα της κατασκευής αλλά και ως προς τις συνθήκες ζωής μέσα σε αυτά,με περισσότερο ενδεικτική τη συνύπαρξη στον ίδιο χώρο ανθρώπων και ζώων.

Κλειστά Διώροφα Σπίτια

Ήδη στα ισόγεια σπίτια είχαμε συναντήσει περιπτώσεις όπου κάτω από ένα τμήμα του δαπέδου τους φαινόταν να δημιουργείται ένας μικρός ημιυπόγειος χώρος για καθαρά βοηθητικές χρήσεις.Εδώ ο χώρος αυτός μεγαλώνει,επεκτείνεται κάτω από όλη σχεδόν την επιφάνεια της κάτοψης και μεταβάλλεται περίπου σε κανονικό ισόγειο,μεταβάλλοντας αντίστοιχα το όλο κτίσμα σε διόρωφο.Το νέο ισόγειο,το λεγόμενο κατώι,παρά την τόσο μεγάλη αύξηση της επιφάνειας του περιορίζεται πάντα σε δευτερεύουσες λειτουργίες,δηλαδή για τη στάβλιση των ζώων και ως αποθήκη κάθε είδους,ενώ ο όροφος,το ανώι παίρνει τη σημασία του κύριου χώρου του σπιτιού κι εκεί πια μετατοπίζεται η ζωή της οικογένειας.Η ανάπτυξη του κτίσματος σε δύο στάθμες,με τον αντίστοιχο "διπλασιασμό" του ωφέλιμου χώρου του,την ποιοτική διαβάθμιση του και την κυκλοφοριακή διαφοροποίησή του,προσφέρει ασφαλώς πολλά πλεονεκτήματα.Κυρίως όμως έτσι επιτυγχάνεται με τρόπο σαφή,ορθολογικό και άμεσο αυτό που φαίνεται ότι ήταν το κυρίως ζητούμενο σε όλες τις κτιριολογικές διαμορφώσεις των ισόγειων σπιτιών,ο διαχωρισμός δηλαδή των ανθρώπων από  τα ζώα.Η είσοδος του ορόφου είναι πάντα εξωτερική και για να αποφεύγονται οι μεγάλες σκάλες γίνεται από το ψηλότερο σημείο του γύρω κεκλιμένου εδάφους.

Κλειστό Διώροφο Μονόχωρο Σπίτι

Ο τύπος αυτός μπορεί να θεωρηθεί ο απλούστερος της κατηγορίας των κλειστών διώροφων σπιτιών και η κάτοψη του είναι σχεδόν ίδια με εκείνη του αντίστοιχου ισογείου,τετράγωνου,μονόχωρου σπιτιού της κατηγορίας των κλειστών ισογείων , του οποίου μπορεί να θεωρηθεί ώς διώροφη παραλλάγη.Το κυρίως σπίτι αποτελείται και εδώ από εναν ενιαίο χώρο σχήματος συμπτυγμένου ορθογωνίου,με συνήθη σχέση εσωτερικών πλευρών 1/3.Με εμφανώς ορθογώνιο σχήμα παρουσιάζεται το διώροφο μονόχωρο μακρινάρι.Η είσοδος είναι στο μέσο της μίας μακριάς πλευράς του.Με τον τρόπο αυτό επιτρέπεται και στα δύο ακραία τμήματα του χώρου να αποκτήσουν υπόσταση χώρου στάσης.Ο ενιαίος χώρος φαίνεται να υποδιαιρείται δυνάμει σε δύο επιμέρους περιοχές χρήσεις με σχετική χρηστική και κυκλοφοριακή αυτονομία.Έτσι,τουλάχιστον αντιλαμβάνεται ο εισερχόμενος από την είσοδο τις δύο ακραίες περιοχές του εσωτερικού του μακρόστενου κτίσματος.

Κλειστό Διώροφο Δίχωρο Σπίτι

Ο τύπος αυτός ως προς τη λειτουργική του οργάνωση μπορεί να θεωρηθεί συνέχεια του προηγούμενου τύπου του κλειστού διώροφου μονόχωρου,ενώ ως προς την κτιριολογική διάρθρωση του εσωτερικού του ορόφου του φαίνεται να έχει σχέση με τον τύπο του κλειστού ισόγειου δίχωρου,του οποίου μπορεί να θεωρηθεί διώροφη παραλλαγή.Δηλαδή,οι δύο επιμέρους περιοχές χρήσεις,στις οποίες είδαμε προηγουμένως να υποδιαιρείται νοερά ο ενιαίος επιμήκης χώρος του ορόφου του ανωγείου,εδώ αποκτούν και οπτική μόνωση μεταξύ τους,χωρίζονται με κανονικό τοίχο και μεταβάλλονται πια σε δύο συνεχόμενα αλλά ανεξάρτητα δωμάτια.Έχει ένα ή δύο παράθυρα προς τα πλάγια και στη μέση του προς τα πίσω στενού τοίχου,κλειστού πάντοτε,το τζάκι.Χρησιμοποιείται έτσι ως κυριώς σπίτι δηλαδή για τη διημέρευση της οικογένειας.Το ισόγειο με τις δευτερεύουσες πάντα λειτουργίες μένει συνήθως ενιαίο αλλά υπάρχουν φορές που το βρίσκουμε κι αυτό διαχωρισμένο στα δύο κατά τον ίδιο σχεδόν τρόπο.Άλλωτε πάλι το δάπεδο του μένει σχετικά αδιαμόρφωτο,ακολουθώντας ως ένα βαθμό τη γενικότερη κλίση του εδάφους.

Κλειστό Διώροφο Δίχωρο Συμμετρικό Σπίτι

Οι δύο χώροι στους οποίους διαιρείται το μακρινάρι βλέπουμε ότι έχουν κατασκευαστεί σχεδόν συμμετρικά ως προς τον διαχωριστικό τους τοίχο και το ίδιο επαναλαμβάνεται και στο ισόγειο.Έτσι,το σύνολο είναι δυνατόν να λειτουργήσει είτε ως μία ενιαία κατοικία είτε ως δύο ανεξάρτητες.Βλέπουμε εξετάζοντας αυτόν τον τύπο ότι η συμμετρία μεταξύ των δύο χώρων δεν είναι απόλυτη,αλλά συχνά υπάρχουν μικροδιαφορές μεταξύ τους που εντοπίζονται κυρίως στη διάταξη των παραθύρων στους πλάγιους ακραίους τοίχους.