Παιανία

Ξύλινη Στέγη

Πορτοσιά στο Μουσείο Βορρέ - λεπτομέρειες ξύλινων δοκίδων στέγηςΧαγιάτι-Λεπτομέρεια από Συγκρότημα 5

Στέγη

Τη στέγη διαμόρφωναν οι τράβες, δηλαδή κορμοί ακατέργαστοι κέδρου. Τους κορμούς αυτούς και τα μεγάλα κλαδιά, έπειτα από ελάχιστη επεξεργασία τα στήριζαν στους τοίχους και σε απόσταση 30 -50 εκ. Το κενό σκέπαζαν με τις «σκάρπες», δηλαδή ,λεπτά κλαριά με φύλλα τα οποία συμπληρώνονταν με θάμνους και τα έδεναν σε δεμάτια πάνω στις τράβες. Σε ελάχιστες περιπτώσεις τις σκάρπες αντικαθιστούν καλάμια. Τα δεμάτια τα πατούσαν για να «στρώσουν» και πάνω τους τοποθετούσαν τα κεραμίδια. Συχνά πάνω από τους θάμνους τοποθετούσαν ένα στρώμα πηλού.

Για τη διαμόρφωση και στήριξη της στέγης των ισογείων σπιτιών χρησιμοποιούνται τρεις κατασκευαστικές λύσεις, απλές στη σύλληψη και εύκολες στην εφαρμογή. Οι λύσεις αυτές επηρεάζουν άμεσα τη μορφή, το μέγεθος και τη διάταξη του χώρου που στεγάζουν. Από αυτό το γεγονός προκύπτουν αντίστοιχα τρεις παραλλαγές στο ισόγειο μακρυνάρι.

Η πιο απλή είναι η λύση με το μεσοδόκι ή «μακράτσι» (όπως το λένε στα Βίλλια). Το μεσοδόκι είναι η πιο απλή και πρόχειρη λύση (εφαρμόζεται και σε νησιώτικα σπίτια). Ένας γερός κορμός δέντρου, μήκους γύρω στα 5 μ. και διατομής 20-30 εκ. τοποθετείται παράλληλα στις μεγάλες πλευρές του χώρου, σε ίση απόσταση από αυτές και στηρίζεται στο μέσο των στενών πλευρών που έχουν διαμορφωθεί κατάλληλα. Δηλαδή από το ύψος των 2 – 2,5 μ. και πάνω, δημιουργείται τριγωνική απόληξη, το καλκάνι, στην κορυφή του οποίου στηρίζεται το μεσοδόκι.

 

Το μεσοδόκι χρησιμοποιείται γιατί η ανάγκη για διπλασιασμό του πλάτους του χώρου δημιουργεί προβλήματα στη κάλυψη του με συνηθισμένου μήκους (2,5-3 μ.) ξύλα. Με το μεσοδόκι μειώνεται στο μισό το πλάτος του χώρου και η δίρριχτη στέγη αναλύεται σε δυο μονόρριχτες στέγες για τις οποίες τα ξύλα που προσφέρει ο τόπο επαρκούν σε μήκος.

 

[πηγή : Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, Εκδόσεις Μέλισσα, σ. 230, 1988]

 

Εικόνα 4: Παιανία. Το σπίτι του Δημ. Γιαννάκου (Μπούμπη). Ακατέργαστοι κορμοί δέντρων και δεμάτια θάμνων σχημάτιζαν τη δίρριχτη στέγη, μέρος τη οποίας επισκευάστηκε με σανίδες στη θέση των θάμνων

[πηγή : Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική, Εκδόσεις Μέλισσα, σ. 231, 1988]